De farma schuift haar verantwoordelijkheid voor de antibioticaproblematiek handig af.

In het Natuurhistorisch, vlak naast het Erasmus MC in Rotterdam, kun je nu meten of je resistent bent. Je legt je hand onder een scanner, waarna daarvan een beeld verschijnt op een schermpje met stipjes waar kennelijk bacteriën zitten, aangevuld met een diagnose: ‘wauw, jij bent helemaal niet resistent’ of ‘oh, oh, jij bent volledig resistent’. Met in beide gevallen de vermaning ‘luister naar de arts…’

Waarna op een groot beeldscherm een talking head in een witte jas van het Erasmus MC uitlegt dat ‘de scan je op het verkeerde been heeft gezet’, omdat niet jijzelf, maar bacteriën resistentie ontwikkelen. En dat je dat kunt voorkomen door zuinig te zijn met antibiotica, kuurtjes altijd af te maken en vaak je handen te wassen.

De farma is hier zeldzaam eerlijk

Verkeerde been

De bezoekers op het verkeerde been zetten doet deze tentoonstelling, genaamd ‘Het kuurtje’, wel vaker. Om te beginnen vergeet de witte jas te zeggen wat die scanner dan wel meet, namelijk niets. De diagnose komt uit een randomgenerator. Kan ook niet anders: een eerste optische resistentiescanner moet nog worden uitgevonden. Maar of de gemiddelde bezoeker dat doorheeft?

Verder stelt de groots aangekondigde presentatie weinig voor. In het kleinste zaaltje van het museum staan een paar vitrines met een vooroorlogse broedstoof, een assortiment single use laboratoriumplastic, wat kleurrijke petrischaaltjes en een grote glazen bak vol pillen en ampullen - antibiotica zitten er nauwelijks tussen, het gaat om het idee. Daarboven is een tijdlijn te zien met weetjes over antibiotica en resistentie, van Alexander Fleming tot nu. Niet echt inspirerend.

Eerlijke farma

De clou zit in de tijdlijn verstopt. ‘Wist je dat van 1987 tot 2015 geen nieuwe groepen antibiotica zijn gevonden, omdat het onderzoek naar antibiotica financieel niet aantrekkelijk is?’ Zeldzaam eerlijk van de farmaceutische industrie die deze tentoonstelling sponsort. Maar alles komt goed: trots verwijst ze naar de wereldwijde afspraken uit 2016 over resistentiebestrijding, waar de Nederlandse overheid maar liefst € 6 miljoen in investeert. ‘Als we met zijn allen zuinig zijn op de antibiotica die we hebben (…) heeft de wetenschap meer tijd om nieuwe te vinden.’ Alsof je daar geen miljarden in plaats van miljoenen voor nodig hebt.

En het is de vraag of veel mensen de moeite nemen die tijdlijn helemaal te lezen. ‘Wat is resistentie, mam?’ vraagt een kleuter. ‘Dat ze tegen antibiotica kunnen’, antwoordt mam kortaf en sleurt hem de zaal uit. Toegegeven, de rest van het Natuurhistorisch is véél leuker.

‘Het kuurtje, hoe lang nog’ is nog te zien tot en met 27 mei. Zie www.hetnatuurhistorisch.nl