Geluk (of ongeluk), juiste timing, goede voorbeelden en veel steun. Volgens Charlotte Vogt (28) speelde dat allemaal mee bij haar promotie, cum laude, op het onderwerp Structure Sensitivity in Catalysis. Al valt op de timing iets af te dingen. De in Utrecht geplande plechtigheid werd namelijk afgeblazen vanwege de coronacrisis. Toen Vogt vier weken later dankzij videoconferencing alsnog haar proefschrift kon verdedigen, deed ze dat vanuit Israël, waar ze haar promotieonderzoek afrondde. Inmiddels is ze er postdoc.

Haar moeder raadde haar aan iets te gaan studeren ‘waar ze echt wat aan had’. Haar vader, zelf katalyse-expert, maakte haar warm voor de scheikunde. De bachelor in Utrecht was niet haar makkelijkste tijd. Tot ze serieus kennismaakte met de katalyse. ‘Ik wilde biochemie kiezen om niet in hetzelfde veld te zitten als mijn vader, maar vond katalyse veel leuker. Ik deed mijn bachelor- en masteronderzoek en daarna mijn promotie bij Bert Weckhuysen. Al had ik gekozen voor een master science & business management, omdat ik oorspronkelijk helemaal niet wilde promoveren.’

Vogt wilde haar promotie helemaal zelf doen. Vier jaar lang vertelde ze haar vader niets over haar onderzoekswerk. ‘Hij kreeg het pas te zien als we samen op een congres waren. Dat was dan wel heel leuk.’

Sabatier

Het was Weckhuysens idee om de promotie toe te spitsen op de omzetting van CO₂ en H₂ in CH₄, met nikkel-nanodeeltjes als katalysator. Door de klimaatproblematiek kan die Sabatierreactie, die altijd een beetje marginaal is gebleven, wellicht eindelijk een hoofdrol gaan spelen. ‘Ik heb ontzettend geluk gehad met Bert, die me altijd veel vrijheid en steun gaf.’

Tot de hoogtepunten behoorde de gedetailleerde beschrijving van het CO₂-conversiemechanisme, die ze eind 2019 samen met postdoc Matteo Monai en promovendus Ellen Sterk presenteerde in Nature Communications. In Nature Catalysis verschenen twee andere publicaties. Ook dat is volgens Vogt mede een kwestie van geluk, doorzettingsvermogen en timing. ‘De Sabatierreactie is nu eenmaal hot. Of het onderzoekswerk uiteindelijk goed wordt ontvangen, is afwachten.’

Waarom ze naar Tel Aviv vertrok? ‘Ik groeide deels op in Texas en wilde altijd al terug naar de warmte. Het was tijd eens een ander lab te bezoeken en dit was het moment, mede omdat mijn relatie was uitgegaan.’

Wat Vogt ook lokte was het Weizmann-instituut, dat volgens haar écht fundamenteel toponderzoek doet zonder directe toepassing, en de gezonde startupcultuur. ‘En het is hier veel makkelijker mijn werk-levenbalans te bewaren: prachtig surfweer, fijne mensen, heerlijk eten.’

Als postdoc gaat zij nu aan de slag bij Elad Gross aan de Hebrew University of Jerusalem en Baran Eren aan het Weizmann-instituut. Vogt besluit: ‘Beide komen uit de groep van Gabor Somorjai, een van mijn grote helden. Dankzij een Niels Stensen Fellowship kan ik relatief autonoom werken, dat is heel belangrijk voor me.’