Theorie over atmosfeerchemie na 40 jaar bevestigd

Het molecuul OH-HONO₂, oftewel een combinatie van salpeterzuur met een hydroxylradicaal, bestaat echt. Joseph Francisco (Purdue University) en Marsha Lester (University of Pennsylvania) hebben het lang genoeg weten te stabiliseren om ern een infraroodspectrum van te kunnen opnemen, zo schrijven ze in een publicatie die door PNAS online is gezet.

OH-HONO₂ is een intermediair in een serie reacties die voorkomt dat NO_x-uitstoot wordt omgezet in zure regen. Het ontstaat door additie van een hydroxylradicaal aan salpeterzuur, HNO₃, dat eerder is ontstaan doordat NOx met water reageerde. Het intermediair valt vervolgens uiteen in H₂O en NO₃. Dat laatste is instabiel en valt verder uiteen, waarbij je weer NO of NO₂ terugkrijgt.

Bijzonder is dat OH-HONO₂ bij elkaar wordt gehouden door twee waterstofbruggen. Die zijn een stuk zwakker dan de gebruikelijke covalente bindingen, maar sterk genoeg om het complex als één molecuul te beschouwen.

Het leidt wel tot tamelijk aparte eigenschappen. Zo verlopen de reacties waarbij het molecuul betrokken is sneller bij lagere temperatuur. Ook is de reactiesnelheid sterk afhankelijk van de atmosferische druk.

Volgens Lester is dit hele verhaal al zo’n 40 jaar geleden door theoretici beredeneerd. Maar het is voor het eerst dat iemand OH-HONO₂ daadwerkelijk waarneemt. Francisco denkt dat het meer inzicht zal geven in de mate, waarin zure regen een probleem kan worden in opkomende economieën.

bron: Purdue