Biopsie bij een blastocyst als alternatief voor ‘moord’. President Bush is enthousiast, maar niet alle ethici zijn zo snel tevreden.

Advanced Cell Technology uit Alameda, Californië, is er in geslaagd om menselijke embryo’s te ontdoen van een paar stamcellen zonder dat ze daarbij het loodje leggen. Dat blijkt uit een publicatie, die zojuist door Nature online is gezet.

Hiermee is de angel uit het ethische debat over de wenselijkheid van stamcelonderzoek, zo hoopt Advanced Cell-directeur Robert Lanza.

Echt nieuw is de truc van Advanced Cell niet. Het bedrijf haakt in op ‘preimplantation genetic diagnosis’ (PGD). Deze techniek wordt gebruikt wanneer ouders een grote kans lopen om een kind te krijgen met een ernstig genetisch defect. De bevruchting gebeurt dan in een reageerbuis. Wanneer de embryo’s zijn uitgegroeid tot een blastocyst van zo’n acht tot tien stamcellen, dan wordt er één cel uitgezogen en genetisch gescreend. Blijkt de afwijking niet aanwezig, dan wordt de desbetreffende blastocyst in de moeder teruggeplaatst. In de praktijk blijkt de ontbrekende cel vanzelf te worden vervangen zonder dat dat schadelijke gevolgen voor het embryo heeft.

Met die ene uitgezogen cel gaat Advanced Cell vervolgens verder kweken. Vorig jaar lukte het al om op deze manier muizenstamcellijnen te kweken, en nu is het ook met menselijke cellen gelukt. Echt gemakkelijk gaat het nog niet: om twee levensvatbare stamcellijnen te kweken moest het team van Lanza zestien embryo’s van een of meer stamcellen ontdoen.

Een woordvoerder van George W. Bush heeft laten weten dat de president het een stap in de goede richting vindt. Zoals bekend heeft Bush het doen van stamcelonderzoek met federaal belastinggeld verboden omdat hij gruwt van het idee dat er embryo’s voor moeten sneuvelen.

Maar het is de vraag of Bush veel bijval krijgt. Voorstanders van stamcelonderzoek noemen de Advanced Call-methode inefficiënt, onpraktisch en nergens voor nodig, zeker als je bedenkt dat de ‘vermoorde’ embryo’s overblijven van reageerbuisbevruchtingen en dus sowieso zouden worden weggegooid. Religieuze hardliners stellen dat het niets oplost omdat zelfs die ene geëxtraheerde stamcel in theorie zou kunnen uitgroeien tot een mens. De Rooms-Katholieke kerk is officieel tegen PGD en in-vitrofertilisatie, dus….

Lanza heeft trouwens ook al het verwijt gekregen dat hij uiterst onethisch bezig is geweest. Na afloop van de experimenten heeft hij die zestien proef-embryo’s namelijk gewoon laten vernietigen.

bronnen: Nature, BBC News, Associated Press