In 2015 vroeg auteur John Brockman naar het belangrijkste wetenschappelijke nieuws van de laatste tijd aan 193 wereldwijde wetenschappers. Dan moet je denken aan psycholoog Steven Pinker, geneticus George Church en wetenschapsjournalist Matt Ridley.

Er is voor ieder wat wils – of het nu gaat om biologie, schei-, natuur- of sterrenkunde of psychologie. Met zijn boek Wetenschappelijke Parels beoogt auteur John Brockman een overzicht te geven van het belang-rijkste recente wetenschappelijke nieuws. De toon van de wetenschappelijke praatjes doet me denken aan de NPO1-documentairereeks The Mind of the Universe, waarin elke wetenschapper als een soort Robbert Dijkgraaf zijn visie presenteert als zijn paradepaardje, hier en daar ietwat overdreven. Als lezer hoef je je hier niets van aan te trekken, met een gezonde portie Nederlandse nuchterheid kom je er wel doorheen.

Snaartheorie

Door de grote diversiteit aan vakgebieden geeft het boek een aardig overzicht van de recente wetenschappelijke ontwikkelingen. Sommige bijdrages gaan wel flink de diepgang in. Na zo’n tweehonderd pagina’s barst het ineens van de theoretisch natuurkundigen die hun zegje doen over de snaartheorie, het Higgsboson en de oerknal. De abstractie daarvan gaat mij en waarschijnlijk met mij ook de gemiddelde lezer, die geen natuurkundige achtergrond heeft, te boven. Het vakjargon maakt het hier en daar ingewikkeld om erdoorheen te komen. Desal­niettemin is het wel interessant je blik te verbreden en over de grenzen van je eigen vakgebied heen te turen.

Alsof Robbert Dijkgraaf de scepter zwaait

Gefragmenteerde kennis

Sommige bijdrages werpen een blik op de toekomst, bijvoorbeeld door de ontwikkelingen in de ruimtevaart te voorspellen, waarmee in 2015 een goede start is gemaakt met de lancering en gecoördineerde landing van twee NASA-draagraketten. Volgens een expert gaan veel kinderen die nu worden geboren nog meemaken dat we straks een toeristisch ritje om de aarde kunnen maken. Interessant is ook de bijdrage van Esther Quaedackers, big history-expert van de UvA, die stelt dat het grootste probleem is dat kennis tegenwoordig te gefragmenteerd verspreid wordt, onder andere door de sociale media, en dat burgers daarom moeite hebben het belangrijkste nieuws eruit te filteren. Een alomvattende visie ontbreekt, waardoor mensen stranden in populistische of terroristische denkwijzen.

Veel bijdrages stellen ook verdienmodellen en publicatiedruk in de wetenschap ter discussie. De slechte repliceerbaarheid van het psychologisch onderzoek kan daarbij niet ontbreken. Kortom, je bent wel even zoet met deze dikke pil, leuk voer voor op het strand deze zomer.