Tijdens zijn vroege studiejaren twijfelden wat mensen aan het talent van Bob Pirok. Nu haalt hij met MANIAC prijzen binnen. ‘Een promotie doen is gewoon heel leuk.’

Making Analytically Incompatible Approaches Compatible, kortweg MANIAC, is het uitdagende project waarvoor Bob Pirok (30) in 2015, na twee jaar Shell, terugkeerde naar de UvA. ‘Mijn begeleider Peter Schoenmakers, bij wie ik ook mijn bachelorscriptie deed, vindt dat je dingen gewoon moet proberen. Ik ben eerder onzeker, wil alles eerst helemaal uitpluizen. Peter leert mij om te denken in ‘wat als het wél kan’.’

Tegelijkertijd past je niet laten leiden door stereotypes en vooroordelen van anderen, ook bij Pirok zelf. Zijn bachelor liep flinke vertraging op, voornamelijk door ziekte en deels ook omdat hij meer tijd nodig had om zich de stof eigen te maken. ‘Mensen in mijn omgeving vroegen zich hardop af of ik wel moest doorgaan. Dat kan ontmoedigend werken’.

Zo ver kwam het gelukkig niet. Na zijn bachelor volgde Pirok een COAST MSc+-programma. ‘Dat is een analytische master in samenwerking met het bedrijfsleven, waardoor je ook die wereld leert kennen. Vooraf dacht ik dat het binnen bedrijven vooral om geld zou draaien. Maar het bleek er vooral veel doelgerichter aan toe te gaan.’

Veel vrijheid

Pirok liep stage bij Shell en kreeg de kans om te blijven plakken. Hij noemt het een dynamische omgeving waar hij zich op zijn plek voelde. En toen kwam zijn oud-begeleider op de proppen. Was een promotieplek niets voor hem? ‘De hoofdreden om ja te zeggen, is dat een promotie me heel leuk leek om te doen. Je krijgt veel vrijheid binnen het vooropgezette doel.’

Het project MANIAC combineert analysetechnieken die als niet-combineerbaar worden beschouwd. ‘Zo probeer ik twee vloeistofchromatografische methodes te koppelen om polymere nanodeeltjes te analyseren’, vertelt Pirok. Simpel gezegd scheidt de eerste LC de deeltjes op grootte, wat gebeurt in waterig milieu. In een ‘tussenstap’ maak je de deeltjes kapot. In LC nummer twee scheid je de overgebleven polymeren op grootte en samenstelling. Dat vindt plaats in een zwaar organisch milieu. ‘Hoe maak je die overgang?’, benoemt Pirok een van de vragen die speelt.

‘Het zegt me vooral dat ik misschien wel op de goede weg ben’

Met de resultaten van zijn promotie snoert Pirok inmiddels alle twijfelaars de mond. In 2015 ontving hij al de Shimadzu Young Scientist Award en afgelopen juni de Csaba Horváth Young Scientist Award. Pirok is er bijna stil van. ‘Het is wederom een grote eer en deze keer zit er een zeer eervolle naam achter (Csaba Horváth bouwde de eerste high performance LC, red.). Of ik het nou echt verdien? Het zegt me vooral dat ik misschien wel op de goede weg ben.’

Terwijl onderzoek doen helemaal niet zijn oorspronkelijke bedoeling was. Pirok ging scheikunde studeren, omdat hij les wilde geven in de bovenbouw van het middelbaar onderwijs. ‘Daarvoor heb je een academische graad nodig. Nu vind ik onderzoek zo leuk dat ik wil proberen om een academische loopbaan te volgen.’ Zolang hij maar kennis kan blijven doorgeven. ‘Ik begeleid nu veel studenten, die trouwens ook hebben bijgedragen aan deze prijs! Het geeft mij op mijn beurt de kans om anderen te helpen.’