Jan van Hest is sinds 8 mei de nieuwe directeur van het Institute for Complex Molecular Systems. Hij houdt vast aan de inhoudelijke focus. ‘Moleculaire systemen blijven centraal staan.’

Veranderingen aan de top duiden soms op intern gedonder of tegenvallende prestaties. Maar bij het tienjarige Institute for Complex Molecular Systems (ICMS) van de Technische Universiteit Eindhoven is hier geen sprake van, aldus Jan van Hest. Hij nam de directeurspost 8 mei over van Bert Meijer, die het ICMS sinds de oprichting in 2008 leidde.

‘Het ICMS draait fantastisch, maar het is altijd goed om na een bepaalde periode een organisatie weer eens tegen het licht te houden’, vindt Van Hest, hoogleraar bio-organische chemie. ‘Zo’n proces zorgt bij iedereen voor een frisse blik en nieuwe ideeën.’ En daarbij hoort ook een nieuwe directeur? ‘De wissel is niet specifiek gekoppeld aan het tienjarig bestaan, maar Bert wil ook wel weer eens tijd maken voor andere bezigheden, dus het is een mooie aanleiding.’

‘Met geld alleen bouw je geen community op’

Het ICMS omvat onderzoeksgroepen uit vijf verschillende faculteiten, die er zelf voor kiezen om zich aan te sluiten. Ze werken onder meer aan responsieve materialen, synthetische cellen en biomaterialen voor regeneratieve geneeskunde. Organisch chemici, polymeertechnologen en materiaalwetenschappers werken hier samen met natuurkundigen, biomedisch technologen, ingenieurs en wiskundigen. ‘Bert heeft destijds heel goed aangevoeld dat je ook buiten de chemie moet kijken als je stappen wilt zetten in het begrijpen van de moleculaire wereld. Het draait niet om het individuele molecuul, maar om ensembles van moleculen. Dat zijn complexe systemen en daar komen andere aspecten bij kijken. Om die complexiteit te begrijpen, heb je ook de kennis nodig van natuurkundigen en wiskundigen.’

Meercellig

De blik naar buiten heeft een gevarieerde waaier aan activiteiten opgeleverd, met moleculaire systemen als gemene deler. Dat blijft ook zo onder Van Hest. De structuur gaat wel op de schop: van drie breed geformuleerde onderzoekslijnen naar zeven helder gedefinieerde ‘pijlers’. Dat lijkt veel, maar Van Hest ziet twee duidelijke, overkoepelende richtingen. ‘De ene richting draait om het begrijpen en sturen van de moleculaire complexiteit, zodat je naar geavanceerde materialen en moleculaire devices kunt gaan. De andere richting draait om de vraag hoe leven werkt. Hier gaan we van een synthetische cel naar meercellige systemen naar de groei van nieuw weefsel.’

Ruimte voor nieuwe onderwerpen is er wat Van Hest betreft nog steeds. ‘Op het gebied van soft robotics zou ik graag meer doen. Het materialenonderzoek, bijvoorbeeld gericht op een zachte, responsieve ‘huid’ past heel goed bij het ICMS, maar voor de koppeling met het roboticadeel kunnen we input vanuit elektrotechniek en werktuigbouw goed gebruiken.’

Spannend

Van Hest heeft geen grote zak met geld als lokmiddel om nieuwe leden aan te trekken en bestaande deelnemers te behouden. Het ICMS faciliteert samenwerking en toegang tot faciliteiten, maar financiert geen onderzoeksprojecten. ‘We weten allemaal dat je met geld alleen geen community opbouwt. Bij het ICMS draait het om de inhoud, onderzoekers sluiten zich om die reden aan bij het instituut. Daarom wil ik deze baan er ook bij doen. Het is nu zo’n spannende tijd in de moleculaire wetenschappen. Ik vind het heel mooi dat ik de kans krijg om dit gebied inhoudelijk verder vooruit te helpen.’