Stedelijk Museum Amsterdam toont wat je met moleculen kunt doen.

Ken je Leo Nevels nog? Tiental­len jaren sleutelde deze Lim­burgse ex-scheikundedocent aan een proces dat edele metalen bevrijdde uit zwaar chemisch afval, waarna het restant bij hoge temperatuur werd verglaasd tot een soort obsidiaan. Zijn interpretatie van de milieuwetgeving bleek nogal liberaal, en toen de overheid uiteindelijk ingreep was ze een fortuin kwijt aan de sanering. Maar Nevels’ obsidiaan ligt nu wel mooi in het Stedelijk, als onderdeel van Dream Out Loud.

In feite is die expositie de shortlist van de Voorstellen tot Gemeentelijke Kunstaankopen, een tweejaarlijkse wedstrijd voor aanstormend kunsttalent. Thema is dit keer design voor de toekomst, en de meeste deelnemers hebben het dan ook gezocht in hergebruik, nieuwe technologie en science fiction. Waarbij de rol van de moleculaire wetenschappen opvallend groot blijkt.

Honger

Dat obsidiaan is niet de meest overtuigende poging. De spiegeltjes die Studio Drift er van goot, zijn alleen interessant vanwege het achterliggende verhaal – dat staat er maar ten dele bij. De smog free jewellery van de onvermijdelijke Daan Roose­gaarde, gedecoreerd met samengeperst fijnstof, is vooral erg commercieel.

Onvermijdelijk zijn ook de uitingen van 3D-printkunst: nogal zinloos om een stofzuigerbehuizing te printen als er een bestaande motor in moet, het onderdeel dat als eerste kapot pleegt te gaan. En Studio Formafantastica laat de chemicus op zijn honger zitten: de makers worden omschreven als ‘moderne alchemisten’ vanwege hun ‘bijna forensische, geduldige werkwijze en experimenteerdrift’, maar wat zijn precies de ‘biologische polymeren’ waaruit hun vazen en bijzettafeltjes bestaan?

Ook het In Vitro Meat Cook­book, een door Mark Posts kweekvleesburger geïnspireerd fantasietje, heeft de shortlist gehaald, inclusief het uit gehaktkleurige wol gebreide ‘vlees’ dat als illustra­tie diende.

Stolsels oplossen

En ronduit bizar zijn de implantaten, die de Londense Agi Haines wil maken met – alweer – een 3D-bioprinter: speekselklieren van bloedzuigers die je aan bloedvaten hangt om stolsels automatisch op te lossen, en een lapje kweekvlees op het hart met daaraan een stukje sidderaal als defibrillator. In een huiveringwekkend videofragment toont ze alvast de inbouw.

Het summum is de installatie van Helmut Smits. Zijn aanklacht tegen gedachteloos consumptiegedrag lijkt zo uit een zuurkast gerukt. In sommige ontwikkelingslanden kun je volgens Smits makkelijker aan cola komen dan aan drinkwater, en dus zette hij een destillatie-opzetje in elkaar om het water uit de frisdrank te krijgen. Met dank aan de UvA en de TU/e, die kookplaat, steltafel en glaswerk beschikbaar stelden voor deze gooi naar de eeuwigheid. Meteen aankopen, zou ik zeggen.

Dream Out Loud; Designing for Tomorrow’s Demands is tot en met 1 januari te zien in het Stedelijk Museum Amsterdam.