Met haar onderzoek naar een nieuwe vorm van immuun­therapie scoorde Damya Laoui hoog in MIT’s Europese ‘Innovators under 35’-ranglijst.

Immuuntherapie tegen kanker is hot. Ook Damya Laoui (32), postdoc bij de vakgroep cellulaire en moleculaire immunologie aan de Vrije Universiteit Brussel en het Vlaamse biotechinstutuut VIB, beweegt zich in dit drukke veld. En met succes, want het tijdschrift MIT Technology Review nam haar op in hun prestigieuze ranglijst European Innovators under 35.

‘Het is goede reclame, een teken van erkenning’

Laoui legt uit waar haar onderzoek zich op toespitst. ‘De dendritische cellen die we nu toepassen in immuuntherapie hebben monocyten als voorlopers. Het nadeel daarvan is dat ze ook protumorale (tumor-bevorderende, red.) eigenschappen hebben. Tijdens mijn promotieonderzoek ontdekte ik dat er ook andere types dendritische cellen in tumoren zitten die je kunt gebruiken voor immuuntherapie, de zogeheten cDC1- en cDC2-cellen. Deze cellen hebben als groot voordeel dat ze niet protumoraal zijn.’

Naast dit overduidelijke pluspunt biedt het gebruik van cDC1 en cDC2 nog een aantrekkelijk voordeel, aldus Laoui. ‘Wij halen de cellen direct uit de tumor. Dat is een belangrijk verschil met bestaande therapieën, waarbij je dendritische cellen uit het bloed isoleert, die vervolgens nog activatie nodig hebben. Ze moeten nog de juiste tumorantigenen meekrijgen, zodat ze de tumorcellen herkennen. Dat is heel lastig, want het is lang niet altijd duidelijke welke tumorantigenen nodig zijn. Doordat wij de dendritische cellen uit het tumorweefsel isoleren, bevatten ze meteen de juiste antigenen.’ Studies in muizen hebben laten zien dat de cDC1- en cDC2-cellen in staat zijn om tumorgroei te remmen.

Visibiliteit nodig

De volgende stap is naar de mens en Laoui’s uitverkiezing als baanbrekend innovator komt daarmee op een gunstig moment. ‘Het was voor mij een leuke verrassing, maar het is ook nuttig. Het levert veel visibiliteit en dat is nodig. We zoeken nu partners om de stap naar klinische studies te zetten en dan helpt die aandacht zeker. Het is goede reclame, een teken van erkenning voor ons werk.’

Laoui is een wetenschapper met een duidelijk doel voor ogen. ‘Aan het eind van mijn carrière wil ik kunnen zeggen welke patiënten dankzij ons werk zijn gered.’ Om dat te kunnen bereiken, weet ze ook wat er op kortere termijn moet gebeuren. ‘Ik wil graag in de academische wereld blijven, maar hier in België is er geen tussenstation. Je moet vanuit je postdocpositie naar een benoeming als hoogleraar. Dus dat is mijn doel voor de komende jaren.’