Ondanks het feit dat chromatografie al meer dan honderd jaar bestaat – de eerste beschrijving van chromatografie wordt toegeschreven aan de Russische botanist Mikhail Tsvet in het begin van de twintigste eeuw – is de techniek nog steeds in volle ontwikkeling.

Recent is het gebruik van zogenaamde multidimensionale vloeistofchromatografie, dat meerdere scheidingsmechanismen combineert, aan een steile opmars bezig. Deze techniek levert de benodigde scheidingscapaciteit voor complexe stalen die uit een groot aantal componenten met een grote variatie aan fysicochemische eigenschappen bestaan.

Daarnaast worden ook steeds vaker machine learning-algoritmen aangewend om de complexe data van multidimensionale scheidingen maar ook hoge-resolutie massaspectrometers, al dan niet in combinatie met chromatografische scheidingen, te analyseren. Ook de complexe beslissingsprocessen die gepaard gaan met de ontwikkeling van nieuwe chromatografische methodes kunnen ondersteund worden met machine learning of artificiële intelligentie.

Vlaanderen doet het internationaal bijzonder goed op het vlak van chromatografie, met een aantal instituten en academische groepen van wereldniveau. Vlaamse onderzoekers maken deel uit van de redacties van de belangrijkste tijdschriften in de chromatografie, worden frequent uitgenodigd voor plenaire en keynote-lezingen op de belangrijkste internationale congressen, winnen internationale awards en slagen erin om grote nationale en Europese beurzen binnen te halen. Ook de samenwerkingen tussen academische groepen en Vlaamse bedrijven, vaak gesteund door het Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen, vormen hierin een belangrijke spil en zorgen voor de brug tussen fundamentele ontwikkeling en praktische applicatie.

Voor de universiteiten is een belangrijke taak weggelegd om onze internationale positie te vrijwaren. Zij moeten er namelijk over waken dat de nieuwe generatie van analytische wetenschappers deze nieuwe technieken niet enkel kunnen gebruiken, maar ook voldoende en blijvend getraind worden in de fundamentele aspecten van chromatografie. Alleen zo kunnen we innovaties in de toekomst garanderen.

Wij proberen hier in Vlaanderen ons steentje aan bij te dragen door het tweejaarlijks organiseren van het HTC-congres, dat er al dertig jaar in slaagt om een divers internationaal publiek van academici en industriële wetenschappers samen te brengen gedurende drie dagen. In januari 2022 staat er een nieuwe editie van HTC geprogrammeerd (voor meer informatie: www.htc-17.com). Laten we hopen dat de coronapandemie tegen dan positief geëvolueerd is zodat we dit evenement weer fysiek met elkaar kunnen vieren!