Er zijn de voorbije maanden heel wat nieuwe innovatie- en investeringsprojecten aangekondigd in de chemiesector in Vlaanderen: van een geavanceerde recyclagefaciliteit om kunststofafval om te zetten in bouwstenen voor de chemie-industrie over pilootinstallaties om de uitstoot van broeikasgassen verder te verminderen tot zelfs een technologie om PFAS efficiënter uit afvalwater te zuiveren. Ondanks deze uitdagende tijden wordt er door de chemiesector dus volop geïnvesteerd in alle fases van de innovatiecyclus: van onderzoek tot industriële toepassing. Deze inspanningen zijn noodzakelijk om een duurzame transitie richting klimaatneutraliteit en circulaire economie mogelijk te maken. 

‘Nieuwe ontwikkelingen in digitalisering worden binnen de chemiesector alsmaar belangrijker’ 

In de innovatieagenda voor duurzame chemie zijn er drie grote thema’s te onderscheiden. Het eerste is de ontwikkeling en uitrol van technologieën die rechtstreeks bijdragen aan een verlaging van CO2-emissies. Dit kan enerzijds door  meer koolstofarme energiebronnen in te zetten, bijvoorbeeld via elektrificatie van processen, en anderzijds door de resterende CO2-emissies op te vangen, te stockeren en/of te hergebruiken. Rond deze  Carbon Capture, Storage and Utilization (CCUS) beweegt er heel wat, van nieuwe elektrochemische of chemokatalytische reacties bij onze universiteiten en start-ups tot grote infrastructuurprojecten in de Vlaamse havens.

Een tweede thema is de circulaire economie, met een focus op het hergebruik van kunststoffen, en dit via zowel mechanische als chemische recyclage. Maar ook nieuwe technologieën om de waterkringloop te sluiten en nieuwe biogebaseerde grondstoffen in te zetten, zijn hot topics. Een derde thema focust op de ontwikkeling van nieuwe duurzame producten die een positieve bijdrage leveren in hun gebruiksfase met een minimale impact op mens en milieu.  

Ook nieuwe ontwikkelingen in digitalisering worden binnen de chemiesector alsmaar belangrijker. In eerste instantie denken we daarbij aan digitalisering van productieprocessen via big data en artificiële intelligentie. Maar ook op het vlak van onderzoek en ontwikkeling en logistiek zet digitalisering grote stappen. Digitale tools om data te delen, zullen ook een cruciale enabler worden in de circulaire economie.  

België behoort met een O&O-intensiteit van 3,16% tot de innovatieleiders van Europa. Willen we die internationale voortrekkersrol blijven spelen, dan is  investeren in O&O belangrijker dan ooit. Gezien de huidige energiecrisis kan dat op korte termijn misschien een uitdaging lijken, maar op middellange en lange termijn is het een absolute must. Het is ons ticket naar een duurzame toekomst.