Het fragment is afkomstig uit de science-fictionroman ‘De onvolmaakten’ van Ewoud Kieft. Het boek nodigt de lezer uit na te denken over de voor- en nadelen van een totalitair systeem dat beoogt mensen tegen zichzelf te beschermen. Hoewel ik me liever niet zou onderwerpen aan een totalitair gezondheidsregime (voor de duidelijkheid: niet te verwarren met coronamaatregelen), heb ik als factchecker te doen met Gena. Haar geloof dat mensen zich uiteindelijk laten overtuigen door redelijkheid en feiten, is hopeloos naïef. Feiten overtuigen vooral als die aansluiten bij overtuigingen die we toch al hadden. Wanneer ze ons wereldbeeld weerspreken, zijn we eerder geneigd weg te kijken, of te gaan twijfelen aan het waarheidsgehalte van de feiten zelf.

Zo ontdekte Sunny Bergman vol afgrijzen dat haar zweverige yogamaatjes vallen voor het anti-coronamaatregelenverhaal van Thierry Baudet. In de documentaire die ze hierover maakte, voeren niet feiten, maar juist gevoelens de boventoon. Gevoelens van angst en onmacht kneden de werkelijkheid om tot alternatieve ‘feiten’. ‘Niets is meer wat het lijkt’, zegt ‘Vegan Gids’ Karin bijvoorbeeld. Ze weet zeker dat ‘de elite’ kinderen misbruikt en dat de pandemie een vooropgezet plan is van diezelfde club. ‘Het is verbijsterend.’ De hippie-achtige actrice Daphne verdedigt haar stem op Baudet met het argument dat de man piano speelt en dus ‘voor zijn ziel zorgt’. Ook zijn liefde voor lavendel boezemt haar vertrouwen in. ‘Lavendel is rustgevend, een medicijn uit de natuur.’ Tegen de geur van lavendel en de angst voor kindermisbruik leggen feiten en redelijkheid het snel af.

Soms betwijfel ik of ik zelf zoveel verstandiger ben. Met lavendel en zweefpraat heb ik weinig op, maar ben ik niet al te erg geneigd om wetenschappers op hun blauwe ogen te geloven? Als morgen blijkt dat de klimaatverandering en onze CO₂-uitstoot toch niet samenhangen (voor de duidelijkheid: dit lijkt me sterk), sta ik dan alsnog open voor dat nieuwe inzicht? Als Gena werkelijk zou bestaan, zou ik het haar graag eens voorleggen.