Ik geef toe dat de emotie het wel eens wint van de ratio in mijn Brexit-mening. Ik vind dat het Verenigd Koninkrijk een domme beslissing heeft genomen en ik vind het een klucht hoe hun politiek ermee omgaat.

Maar mijn beter overwogen mening is dat ik ontzettend hoop dat ze gewoon blijven. En met mij de meerderheid van de Britten zelf: 47 % wil blijven en 41 % wil eruit, volgens data van oktober in een gecombineerde grafiek van 78 verschillende polls op de website whatUKthinks. Al sinds maart 2017 zijn de remainers onafgebroken in de meerderheid, mede dankzij natuurlijk verloop: de aanhangers van leave zijn al vanaf het begin oververtegenwoordigd in de oudere leeftijdscategorieën.

Want die leeftijdsverdeling is fascinerend en diep verdrietig tegelijk, en splijt het Verenigd Koninkrijk in twee scherp gedefinieerde politieke kanten. De grafiek schuift namelijk steeds sterker in het voordeel van remain naarmate je kijkt naar jongere stemgerechtigden: in de groep 25-35 jaar is de verhouding 67 % tegen 33 %, in de groep 18-24 jaar zelfs 82 % tegen 18 %. Deze data stammen uit de zomer van 2018, maar er is geen reden om aan te nemen dat dat sentiment inmiddels is veranderd. Jongeren zien een onzekere toekomst, want terwijl de wereld om hen heen internationaler wordt, keert hun land zich af van zijn belangrijkste samenwerkingsverband. En de iets oudere jongeren moeten zichzelf voor de kop slaan dat ze in 2015 het referendum hebben onderschat en niet de moeite namen te gaan stemmen, zodat het referendum gekaapt kon worden door angry white men die terug willen naar de jaren vijftig.

Onder jonge intellectuelen schuift de grafiek nog verder op. In een poll van de Britse denktank Higher Education Policy Institute (HEPI) van november noemt maar liefst 74 % van de studenten de beslissing om de EU te verlaten wrong, tegen slechts 14 % die het nog steeds een goede beslissing vindt. Onthutsende cijfers van een generatie die het meeste last gaat krijgen van de mening van de generaties voor hen. Los van eventuele ideële overwegingen, is er voor hen ook een zeer pragmatische: zij zien hun kansen op EU-beurzen, uitwisselingsprojecten binnen de EU, en PhD-trajecten aan gerenommeerde EU-universiteiten verdampen. De ongetwijfeld desastreuze effecten hiervan op de nu nog invloedrijke Britse wetenschap zullen we pas over jaren of zelfs decennia gaan zien.

Cijfers die de Royal Society recentelijk publiceerde (PDF), schetsen alvast een grimmig beeld. De Britten zagen hun aandeel van de gelden uit het EU Horizon 2020-project – de grootste wetenschapsfinancier ter wereld – dalen van 16 % kort voor het referendum in 2015, naar 11 % nu. Opmerkelijk genoeg zijn het vooral de Britse wetenschappers zelf die minder vaak om een zak EU-geld vragen. De Society schrijft: ‘The confidence of researchers in the UK and those who we are hoping to attract is being undermined. The EU aren’t punishing us – when we apply we are successful.’

En het houdt niet op bij financiering. Volgens dezelfde analyse lukt het Britse universiteiten steeds minder goed om talentvolle wetenschappers aan te trekken. De Society neemt het Marie Sklodowska Curie Individual Fellowship als voorbeeld: in 2015 kwamen er 515 wetenschappers met zo’n MSCA-beurs naar het Verenigd Koninkrijk, in 2018 was dit gestaag gedaald naar 336. ‘The UK has therefore missed out on attracting 179 internationally excellent scientists to its institutions through this scheme alone in 2018.’

Het zijn onder meer deze kelderende kansen voor jonge wetenschapstalenten die me verdrietig maken over een vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Maar een belangrijker reden om mild te oordelen over de Britten, is dat we hier waarschijnlijk geen haar beter zijn. We hebben hier alleen het simpele geluk dat er nog nooit een politicus is geweest die het een goed idee vond om zo iets wezenlijks voor te leggen aan het volk.