Sinds het coronavirus het openbare leven ontregelt, telt ons land plotseling miljoenen virologen, infectiedeskundigen en epidemiologen. Vooral op sociale media ventileren de gelegenheidsexperts graag luidruchtig hun mening.
Asymptomatische besmetting, exponentiële groei, incubatietijden en morbiditeit: geen enkel aspect van de ziekte gaat ze boven de pet en geen beleidskeuze blijft onbesproken. Hoe stelliger de uitlatingen, des te groter is de kans dat de viroloog bij nader inzien een tapijtverkoper is die weleens een griepje heeft gehad. Toch?
Dat is in elk geval de indruk van degenen die het beter denken te weten dan de tapijtverkoper. ‘OMG!’ roepen zij uit op Twitter, rollend met hun emoji-ogen. Hoe dom kan de ander zijn, dat hij of zij het niet met hen eens is! Om hetzelfde te zeggen, maar terloops ook nog erudiet over te komen, laten zij dan soms subtiel de term ‘Dunning-Kruger’ vallen. Daarmee bedoelen zij: vooral incompetente mensen zijn zich onbewust van hun incompetentie. Einde discussie.
De Amerikaanse psychologen Justin Kruger en David Dunning publiceerden in 1999 een artikel over een experiment met 65 psychologiestudenten. De studenten kregen tests om hun gevoel voor humor, logisch redeneren en grammaticale kennis te meten. Bovendien moesten ze inschatten hoe goed ze zelf dachten te scoren op die terreinen. Hoe slechter de proefpersonen presteerden, des te meer ze hun eigen vermogens bleken te overschatten.
Wetenschapsjournalist Pepijn van Erp schreef onlangs in het blad Skepter een boeiend verhaal over dit onderzoek en de studies die volgden. Wat blijkt: bij nader inzien blijkt het Dunning-Krugereffect veel zwakker dan die eerste studie suggereerde. Grootschaligere vervolgstudies met betere meetmethodes en meer geraffineerde statistische analyses laten zien dat de spreiding van de resultaten behoorlijk groot is.
Dat wil zeggen: een willekeurige competentiescore kan gepaard gaan met allerlei scores voor zelfinschatting. Laag scorende, maar onverbeterlijk zelfoverschattende mensen zijn in werkelijkheid vrij schaars. Mensen die halsstarrig volhouden dat bijvoorbeeld autisme het gevolg is van vaccinatie, hebben eerder ideologisch ingegeven blinde vlekken dan een gebrek aan zelfinschatting.
Toen de coronacrisis ook het openbare leven in de VS in zijn greep kreeg, publiceerde de New York Times een uitspraak van Donald Trump: ‘I really get it. People are surprised that I understand it. Every one of these doctors said, ‘How do you know so much about this?’ Maybe I have a natural ability. Maybe I should have done that instead of running for president.’
Ze zijn schaars, onverbeterlijk zichzelf overschattende Dunning-Krugermensen, maar ze bestaan wél.
Nog geen opmerkingen