Mijn vaatwasmachine is defect, want de afvoer werkt niet meer. Ik ben reddeloos verloren. Zonder een vaatwasmachine functioneert mijn huishouden niet, zoals wel meer in ons leven niet functioneert zonder allerlei technologieën.
Bijna een jaar geleden werd er een Europese roboticasubsidie in het leven geroepen, bedoeld voor roboticatoepassingen die van nut zouden zijn tijdens de coronacrisis. Denk aan beademingsapparatuur, desinfectierobots, robots die op eigen houtje koorts meten en ga zo maar door. Handig, zou je zeggen. Een van de redenen waarom zulke technologieën toch de weg naar de markt vaak niet vinden, is omdat eindgebruikers al die slimmigheden niet vanzelfsprekend omarmen. Soms is hun niks gevraagd en zitten ze domweg niet te wachten op een onpraktische techneutenoplossing. Vaak speelt ook wantrouwen een rol: doet de robot zijn werk wel net zo goed als de zorgwerker zelf? Verliest de chirurg niet de controle over de operatie, wanneer een chirurgische robot het fijne snijwerk uitvoert?
Zulk wantrouwen lijkt me vaak gezond. De overtuiging dat we de controle moeten houden over onze omgeving en over onszelf, zit ook bij mij erg diep. Alleen wat is controle eigenlijk en wanneer kun je spreken van het verlies ervan? Antivaxers gruwelen bij het idee om de ‘controle over hun eigen lichaam’ over te dragen aan lichaamsvreemde stoffen. Toch is controle over het eigen lijf ver te zoeken wanneer je doodziek op bed ligt. Wanneer mijn vaatwasmachine dienst weigert of mijn computer het begeeft, merk ik dat de controle over mijn leven griezelig afhankelijk is van apparaten. Zonder mijn wasmachine zou ik elke dag uren zoet zijn met het wassen van kleding, waarmee de controle over mijn daginvulling erg beperkt zou worden. En toch, als ik ‘s morgens vroeg uren zoet ben met het beantwoorden van stomme e-mails, is het gevoel van controle over mijn eigen leven ook ver te zoeken.
De coördinator van het Europese roboticaproject wees mij erop dat 2020 ons meer dan ooit heeft laten zien dat wij mensen niet alles in de hand hebben. ‘De hele samenleving stond aan de zijlijn, wat de noodzaak van technologische oplossingen versterkt’, zei ze. Dat zal best kloppen, maar zonder technologie was het virus ook zo snel de wereld niet over gegaan.
Zulke mijmeringen bezorgen me uiteraard geen schone vaat. Volgens een internetfilmpje moet ik het kapje bovenop de afvoer open wippen met een theelepel, zodat ik de oorzaak van alle ellende uit de afvoerpijp kan pulken. Leve de technologische vooruitgang.
Nog geen opmerkingen