Specialisten komen er steeds meer achter dat ook de hersenen veel invloed lijken te hebben op je eigen darmmicrobioom, zoals duidelijk werd tijdens de eerste internationale conferentie Mind, Mood & Microbes in december. Initiatiefnemer was de Europese Commissie, die hiermee op Europese schaal het brein- en darmonderzoek een innovatieve stimulans wil geven. De ‘microbiota-brein-as’ lijkt flink mee te spelen bij hersenziektes als alzheimer, autisme en schizofrenie, waar het congres zich op richtte. Overigens sprak iedereen daar over het darmmicrobioom en dus niet (meer) over darmflora, die misleidende term is afgeschaft omdat ‘flora’ naar planten verwijst. De bacteriën in je darm communiceren met hersencellen en kunnen zo zelfs je gedrag en emoties beïnvloeden. Stress of een veranderde levens- of voedingsstijl kan direct de hele (microben)boel in de war schoppen. En dan geeft de huisarts het advies de disbalans met goede bacteriën te herstellen middels pre- en probiotica, waarvan de werking nog steeds omstreden is. Hoe kunnen zulke kleine micro-organismen zoveel impact op onze gezondheid hebben?

Test het zelf

Dat is nog onbekend, net als dat het gezonde microbioom ook nog niet in kaart is gebracht. En daarom is het juist interessant om je eigen darmen eens onder de loep te nemen, ook al ben je niet ziek. Puur uit nieuwsgierigheid bestelde ik een testpakket voor DNA-analyse van de darmmicroben via internet bij MGLab & Advies in Leeuwarden, waar artsen, therapeuten en diëtisten doorgaans voor hun patiënten testen laten uitvoeren. Toch gek dat je ontlasting op de post gaat en dat er dan een week later een pdf in je mailbox zit met alle gegevens. Dan blijkt dat je 1,2 miljoen Enterobacteriën hebt en 20.000 Lactobacilli. Wat zegt dat? Gelukkig heeft het laboratorium er een range bij gedaan van wat ‘normaal’ wordt geacht. De vraag is hoe ze aan deze aantallen komen, want niemand weet dus nog wat een gezond microbioom is. We weten wel welke bacteriesoorten schade kunnen aanrichten en dat er een hoge diversiteit moet zijn, zodat de goede bacteriën de balans kunnen herstellen als zo’n schadelijk type, bijvoorbeeld Clostridium difficile, de overhand dreigt te nemen.

Bij het UMC Groningen zijn ze op de goede weg met een grootschalige studie met meer dan duizend deelnemers naar de invloed van levensstijl en voeding op het gezonde microbioom. De eerste resultaten zijn veelbelovend, waarmee Cisca Wijmenga in 2016 Science haalde. Spannend wat de toekomst gaat brengen op dit gebied.