Columnist Enith Vlooswijk legt een groot en actueel misverstand bloot.

‘Had ik al eens gezegd dat 97 % van al onze bestuurders en politici volkomen atechnisch is?’ Die cynisch bedoelde vraag van een twitteraar oogstte nogal veel enthousiasme onder twitteraars met een bèta-achtergrond. De opmerking had betrekking op de Scheveningse vreugdevuren die waren uitgelopen op helse vonkenregens en vuurtornado’s. De Haagse burgemeester had een onderzoek aangekondigd naar de oorzaak van dit vuurdebacle, maar ze had zich nog beter publiekelijk af kunnen vragen waarom de zon niet naar beneden valt. Wie laat dan ook een brandstapel, maatje pyramide van Cheops, in de hens zetten? Wat een technisch onbenul! De opmerking ging viraal.

Inmiddels ligt nieuwjaarsnacht alweer ver achter ons, maar we zullen dit jaar nog vaak te maken krijgen met vergelijkbare situaties. De reactie van de Twitteraars legt namelijk een groot en actueel misverstand bloot: het idee dat technische of wetenschappelijke feitenkennis mensen aanzet tot wijze beslissingen.

Ga maar na: ook dit jaar zullen we het weer hebben over mensen die hun kind niet laten vaccineren, al worden ze bedolven onder wetenschappelijk bewijs dat inenten beter is voor hun keuter en die van anderen. We zullen discussiëren over kernenergie, waarvan de tegenstanders beweren dat het de Dood is in een betonnen jas, in weerwil van alle technologische tegenargumenten.

Voorstanders met even weinig realiteitszin zullen roepen dat de thoriumreactor ons spoedig Verlossing zal brengen, terwijl weer anderen het internet uitkammen voor grafieken die ‘bewijzen’ dat klimaatopwarming helemaal niet aan de orde is. Mijn in de natuurkunde gepromoveerde vriendin zal peperdure onzinzalf op haar gezicht smeren en mijn oom zal tijdens familiefeesten roepen dat minder vlees eten ‘onzin’ is. Ik zal dan wat mompelen over de klimaatbelasting van rood vlees, wetend dat onze discussie hoe dan ook eindigt met de emotionele uitroep: ‘Ik ben toch verdomme geen konijn!’

De vreugdevuurbouwers wisten dat ze over de schreef gingen. Jarenlange competitie met het buurdorp en een volkse machocultuur zorgde ervoor dat volwassen mannen zich gedroegen als baldadige kinderen. In hun fanatisme deinsden ze er niet voor terug buitenstaanders te bedreigen en te intimideren. Leidde een gebrek aan technisch inzicht ertoe dat de ambtenaren uiteindelijk een oogje dichtknepen? Laat mijn oom zich overtuigen met een rationeel betoog over de CO2-uitstoot? Zijn klimaatsceptici, anti-vaxxers en vele anderen met feitelijke informatie tot ander gedrag aan te zetten?

Welnee. Mijn tip aan de Haagse burgemeester: leg je oor vooral ook eens te luisteren bij gedragswetenschappers.

 

Enith Vlooswijk is wetenschapsjournalist