‘Wij zijn een olieproducent, geen energieproducent.’ Deze uitspraak tekende Mark van Baal op uit de mond van Jeroen van der Veer, destijds ceo van Shell (2004-2009). De aanleiding voor hun gesprek was dat Shell zich terugtrok uit een consortium dat windmolens in de Noordzee ging plaatsen, omdat het zich rot geschrokken was van de kosten voor onderhoud.
In de tijd van Van der Veers uitspraak was ik hoofdredacteur van Technisch Weekblad en Mark was een van onze freelance-auteurs. Wat steevast terugkwam tijdens onze frequente lunches en borrels, was zijn idealisme ten aanzien van onze energievoorziening. Mark vergeleek Shell, destijds op basis van omzet het grootste bedrijf ter wereld, graag met Kodak, ooit de grootste producent van fotorolletjes ter wereld. Met zijn marktaandeel en financiële slagkracht had Kodak een dominante speler kunnen worden in de opkomende markt voor digitale fotografie, maar het bedrijf onderschatte de nieuwe technologie op een bijna epische manier. De omzet daalde met meer dan een factor tien en Kodak speelt geen grote rol van betekenis meer in de fotografie.
‘Shell moet drastisch bijsturen van fossiel naar duurzaam, anders worden ze het nieuwe Kodak’, voorspelde Mark mij in het begin van dit millennium. Maar Mark wist ook dat dit niet vanuit Shell zelf ging komen. Hij startte daarom Follow This, een activistische aandeelhoudersvereniging die Shell probeert te dwingen tot een koerswijziging door een duurzame stem te laten horen tijdens de aandeelhoudersvergaderingen. Inmiddels heeft Follow This een grote schare kapitaalkrachtige volgers en moet de Shell-directie luisteren naar de resoluties die Follow This inbrengt om het oliebedrijf aan het klimaatakkoord van Parijs te laten voldoen. Zoals Follow This het formuleert: ‘Change the world, buy Shell.’
Aanvankelijk ging dat tandenknarsend, maar de wereld verandert en Shell verandert schoorvoetend mee. Shell heeft zich eerder dit jaar zelfs tot doel gesteld in 2050 een ‘net-zero company’ te zijn als het gaat om koolstofdioxide-emissie en investeert weer flink in duurzame energie. Daaronder ook windenergie op zee, waarmee het bedrijf 180 graden gedraaid is ten opzichte van Van der Veers uitspraak dat Shell ’een oliebedrijf is en geen energiebedrijf’. Des te treuriger is het dat veel analisten geloven dat de recente beslissing van Shell om volledig Brits te worden, te maken heeft met de strengere milieuwetgeving in Nederland en de recente gerechtelijke uitspraak dat Shell in 2030 al 45% minder CO2 uit moet stoten dan in 2019, sneller dan Shell dat zelf wil.
Hopelijk blijft de druk ook op het nu volledig Britse Shell onverminderd hoog om met de kolossale financiële middelen die het heeft, te werken aan een duurzame toekomst. Ik weet zeker dat Mark de luis in de pels blijft en de directie blijft bestoken met dezelfde kapitalistische wapens die het bedrijf groot hebben gemaakt.
En de ironie wil, dat Follow This mogelijk de beste troef is van Shell, dat inmiddels al lang niet meer het grootste bedrijf ter wereld is en zelfs is weggezakt uit de Amerikaans-Chinese top tien, om niet het Kodak van de olie-industrie te worden.
Nog geen opmerkingen