Twee politiemannen zagen het gebeuren. Een seconde eerder, toen ik de snelweg af kwam rijden, dacht ik nog: ‘Kijk, een politieauto.’ Niet dat ik er echt bij stilstond, want ik had ongelooflijk veel haast om mijn zoon ergens naartoe te brengen. Nadat ik doodgemoedereerd bij de stoplichten linksaf was geslagen, zag ik dat de politieauto van rijstrook veranderde en recht voor me kwam rijden. In grote digitale letters was te lezen: ‘politie, volgen.’ Ik vroeg me nog oprecht af of dat werkelijk op mij sloeg. Voor de zekerheid nam ik maar aan van wel. Eenmaal op een parkeerplaats stapte ik welwillend uit en vroeg ik wat er aan de hand was. ‘U reed door rood licht, mevrouw.’

Ik was met stomheid geslagen.

‘Echt waar?’, stamelde ik.

‘Echt waar.’

‘Jeetje, wat erg. Dat doe ik normaal nooit.’ Terwijl ik het zei, besefte ik dat de situatie dit zelfbeeld ruw onderuit haalde. Aangezien ik geen flauw idee had dat ik door rood was gereden, kon ik er niet meer zeker van zijn dat ik dit niet al veel vaker had gedaan, bijvoorbeeld telkens als ik haast had om ergens op tijd te komen en mijn hoofd vol gedachten zat. Oftewel altijd.

Twee Amerikaanse psychologen, Daniel Simons en Christopher Chabris, wonnen in 2004 de Ig Nobelprijs met een experiment waarbij proefpersonen een filmpje bekijken met een groepje basketballers. U kent het vast. De proefpersonen moeten tellen hoe vaak de spelers de bal naar elkaar overgooien. Vervolgens zijn de kijkers zo gefocust op de bal, dat ze de gorilla niet zien die óók door het beeld loopt.

Goochelaars maken handig gebruik van dit gegeven. Niets in de zakken, niets in de mouwen, kijk naar mijn sexy assistente en hop, waar komt dit konijn nu vandaan? In een cynische bui wil ik nog wel eens denken dat onze overheid dezelfde truc met ons uithaalt. Zo veranderde begin april de Wet Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, waardoor de AIVD en MIVD meer ruimte krijgen om de Nederlandse bevolking op grote schaal te bespioneren. Leidde de oorspronkelijke ‘Sleepwet’ nog tot een volksreferendum, de verruiming ervan haalde de voorpagina’s niet eens. We hadden het veel te druk met de oorlog in Oekraïne. Dit alles om wetenschappelijk verantwoord uit te leggen waarom ik, in de haast om op tijd te komen, denkend aan allerlei sores en pratend met mijn zoon, niet opmerkte dat ik door rood reed. Een slechte smoes, ik weet het.

Hieronder vind je een vergelijkbaar filmpje als beschreven in de tekst.