Een nieuwe generatie alternatieve eiwitbronnen komt uit de zee en staat steeds vaker op het menu: micro-algen en zeewier, een macro-alg.

Uit consumenten­onderzoek van Wageningen University & Research blijkt zelfs dat zeewier op plek drie staat, vlak na vis en peulvruchten, als favoriete vleesvervanger. Het is nog even wachten voordat we ervan kunnen genieten, de supermarkten liggen er nog niet vol mee. Op 1 juni openden de makers van de Dutch Weed burgers wel hun eerste winkel in Amsterdam.

Zeewierboerderij

‘Zeewier is de groente van de toekomst’, opperde staatssecretaris Martijn van Dam enthousiast in april bij het binnenhalen van de eerste zeewieroogst bij de Scheveningse zeewierboerderij, opgezet door Stichting Noordzeeboerderij. Van Dam gaat € 5 miljoen steken in de ontwikkeling van een duurzame zeewiersector. Verder prijzen bedrijven de zilte groente vooral om de grote hoeveelheid aan eiwitten, ijzer en omega-3-vetzuren. De vraag is wel of al die lof terecht is, omdat in de praktijk de EFSA gezondheidsclaims van algenproducten niet ondersteunt, zoals de misleidende term superfoods voor algen als chlorella en spirulina.

En hoe ver zijn bedrijven en onderzoekers eigenlijk met de extractie van hoogwaardige grondstoffen uit micro-algen en zeewier? Het blijkt dat de bioraffinage van algen voor consumentenproducten in Nederland nog in de kinderschoenen staat. In Azië zijn ze al sinds mensengeheugenis bezig met de extractie van voedingsstoffen uit zeewier, maar Nederland komt pas net om de hoek kijken. Het begin is wel gemaakt, met bijvoorbeeld een goed ontwikkelde extractiemethode om mannitol, een laagcalorische suiker, uit de suikerkelp Saccharina latissima te destilleren (zie Algen op het menu). Maar de productie van biobrandstoffen uit algen lijkt verder te zijn, zoals Jaap van Hal, zeewierexpert van ECN, benadrukt.

Hoge teeltkosten

De kosten voor de zeewierteelt als geheel liggen op het moment zo’n zes keer hoger dan de verwachte opbrengst, stelde het onderzoeksrapport van Deltares, DLO, ECN, MARIN en TNO in 2016. Maar deze organisaties verwachten wel dat nieuwe technologische ontwikkelingen het verschil gaan maken voor optimale winning van grondstoffen en opschaling van de productie, zodat het in de toekomst wel rendabel gaat zijn.

Maria Barbosa zegt ook dat de productiekosten nog flink omlaag moeten, willen ze met de algenkweek kunnen concurreren met veelgebruikte grondstoffen als soja, palmolie of visolie. Desalniettemin is het een innovatief onderzoeksveld dat ik met interesse blijf volgen. Het duurt nog even voor we algen en algenproducten massaal in de supermarkt tegenkomen, maar intussen kun je wel alvast de zeewierburger uitproberen.