De gemeente Den Haag wil een ‘aanvalsplan’ instellen om de vaccinatiegraad in Den Haag te laten stijgen. Zij wil mobiele teams ‘de wijk in sturen’ om prikken uit te delen. Maar bereik je daarmee de vaccinatiecritici?

De Nederlandse vaccinatiegraad daalt al jaren. Waar volgens de Wereldgezondheids­organisatie 95 % een vereiste is, komt die in Nederland krap boven de 90 %. In Den Haag blijft het percentage jammerlijk hangen onder de 88 %.

Die 95 % is een belangrijk getal vanwege de groepsimmuniteit. Als in een groep meer dan 95 % is gevaccineerd, kan een ziekteverwekker zich niet meer verspreiden. Daarmee beschermt de groep diegenen die (nog) niet zijn gevaccineerd: jonge kinderen, ouderen of zieken met een verzwakt immuunsysteem. Zelfs mensen met persoonlijke redenen om een vaccinatie te weigeren, zijn dankzij de groepsimmuniteit toch beschermd. Zie het als 95 paraplu’s waaronder 100 mensen kunnen schuilen.

Wanneer de vaccinatiegraad daalt, verdwijnen die paraplu’s. Degenen die niet kunnen schuilen onder de groepsimmuniteit hebben daarmee een grotere kans op een nat pak: in dit geval een infectieziekte zoals difterie, mazelen, kinkhoest of polio. Hoe lager de vaccinatiegraad, hoe groter de kans dat zo’n ziekte toch blijft bestaan. Dat brengt ongevaccineerden in direct gevaar.

De lage vaccinatiegraad in de Hofstad is voor de gemeente reden voor een ‘aanvalsplan’: mobiele teams die langsgaan bij scholen en buurtcentra, en daar zo veel mogelijk mensen prikken. Gelijksoortige teams reden al rond in de regio Antwerpen en leverden daar duizenden extra vaccinaties op.

Maar terwijl de gemeente Den Haag busjes rondstuurt om jongeren van een prik te voorzien, groeit een groep hoofdzakelijk hoogopgeleide jonge ouders die weigert hun kinderen te laten vaccineren uit wantrouwen, gevoed door de media. In kranten zien we naast vaccinatienieuws foto’s staan van huilende kinderen met een naald in hun arm. Tijdens talkshows of interviews zit een vaccincriticus tegenover een wetenschapper, alsof er sprake is van een gebalanceerd debat. Kijker, kies maar: met wie ben je het eens? De wetenschapper die schermt met ongrijpbare percentages en risico’s, of de bezorgde moeder die redeneert vanuit haar onderbuikgevoel?

Het plan van de gemeente Den Haag zorgt ongetwijfeld voor meer vaccinaties in de regio, maar pakt het probleem niet aan bij de bron. Naast prikteams is het daarom tijd voor een landelijke voorlichtingscampagne over groepsimmuniteit op crèches, scholen, sportverenigingen en huisartsenpraktijken, vergezeld door een landelijke mediacode die een gebalanceerde berichtgeving over vaccineren voorschrijft, inclusief passende beeldsuggesties. Van individuele keus naar gezamenlijke plicht.