Nieuws

Vliegen op suikerriet

2015-06-10T00:00:00Z

Met slimme combinaties van fermentaties en klassieke organische chemie en katalyse kun je prima vliegtuigbrandstof en smeermiddelen maken uit suikerriet. Ketonen als tussenstap zijn de clou, verraadt een publicatie in PNAS. Die vliegtuigbrandstof is veel moeilijker te maken dan benzine of diesel omdat ze aan strikte eisen moet ...

Nieuws

Molecuul versnelt biologische klok

2015-06-10T00:00:00Z

Japanse organici denken te weten hoe je je biologische klok naar believen sneller of langzamer kunt laten lopen. Kwestie van een klein molecuul met een instelbare structuur, schrijven ze in Angewandte Chemie. Voorlopig werkt het overigens alleen in celkweekjes. Mede-auteur Tsuyoshi Hirota ontdekte de moleculaire basis drie ...

Nieuws

Molecuul dicht muizenoren

2015-06-09T00:00:00Z

Eén klein molecuul maakt het verschil tussen wel of geen naadloos herstel van weggesneden weefsel. In elk geval bij muizen, blijkt uit een publicatie in Science Translational Medicine. Het molecuul in kwestie heet 1,4-dihydrofenonthrolin-4-on-3-carbonzuur, afgekort 1,4-DPCA. Het blokkeert de prolylhydroxylase-enzymen, die normaal gesproken de transcriptiefactor HIF-1a afbreken. En ...

Nieuws

Fataal fusieproces

2015-06-08T00:00:00Z

Mislukte celfusies zouden wel eens de grondoorzaak van heel veel tumoren kunnen zijn. Op die manier ontstaat in één klap de benodigde chromosomale puinhoop en het resultaat kan zichzelf nog delen ook, suggereren experimenten die zojuist zijn beschreven in het American Journal of Pathology. Zo’n celfusie, waarbij twee ...

Nieuws

Longversterkertje voor grieppatiënten

2015-06-08T00:00:00Z

Versterk de vaatwanden in je longen en je verkleint de kans op overlijden aan griep met longcomplicaties. Bij muizen werkt deze aanpak alvast, schrijven Canadese onderzoekers in Scientific Reports. Waarbij ze aantekenen dat longoedeem, waarbij die bloedvaten gaan lekken door gebrek aan levende endotheelcellen en de longen vol ...

Nieuws

MOF zift acetyleen

2015-06-08T00:00:00Z

Met hulp uit Amsterdam hebben Chinese onderzoekers een metal organic framework bedacht dat spoortjes acetyleen verwijdert uit etheen. Hoogst interessant voor de petrochemie, blijkt uit een publicatie in Nature Communications met de gebruikelijke aantekening dat het voorlopig alleen in het lab werkt. Dat acetyleen (ethyn, C2H2) ontstaat als ...

Nieuws

Geen ijzer? Dan proteorhodopsine

2015-06-04T00:00:00Z

Als bepaalde soorten fytoplankton ijzer tekort komen voor hun fotosynthese, dan vallen ze terug op ijzerloze membraaneiwitten. De koolstofdioxide-opnamecapaciteit van de oceanen zou wel eens groter zou kunnen zijn dan gedacht, denken Adrian Marchetti en collega’s van de University of North Carolina. Die eiwitten, zogeheten proteorhodopsines, worden gevoed ...

Nieuws

PET-scan ziet antilichamen

2015-06-04T00:00:00Z

Voor het eerst is een manier bedacht om antilichamen te labelen met fluor-18. Zo kun je met PET-scans veel gerichter zoeken naar bijvoorbeeld tumoren, schrijven Hidde Ploegh en collega’s van het Whitehead Institute in ACS Central Science. Bij zo’n PET-scan breng je de positie van radio-isotopen in beeld ...

Nieuws

Springplank naar moleculair wegen

2015-06-03T00:00:00Z

In Tsukuba, Japan, is het eerste microcantilevertje gebouwd dat een massa van minder dan twee nanogram tot op een procent nauwkeurig kan bepalen. Het wegen van losse moleculen is nu heel dichtbij, schrijven Hiroshi Yabuno en collega’s in Applied Physics Letters. Hun techniek werkt ook nog eens onder ...

Nieuws

Diabetes als bacteriële infectie

2015-06-03T00:00:00Z

Bacteriële toxines kunnen mogelijk ouderdomsdiabetes veroorzaken. Bij konijnen werkt het alvast uitstekend, melden microbiologen van de University of Iowa. Patrick Schlievert en collega’s denken dan vooral aan Staphylococcus aureus. En dan niet eens de MRSA-variant maar de meer klassieke stammen. Die maken soms toxic shock syndrome toxin-1 (TSST-1) ...

Nieuws

Grafeen helpt chemo

2015-06-03T00:00:00Z

Infuuscanules zouden een inwendige coating van grafeen moeten krijgen. Dan werkt de chemo beter en vreet ze bovendien de leiding niet meer aan, voorspelt een internationaal gezelschap in het tijdschrift 2D Materials. Met chemo bedoelen ze daarbij 5-fluoruracil (5-fluor-1H,3H-pyrimidine-2,4-dion, afgekort 5-Fu), een van de meest gebruikte cytostatica. ...

Nieuws

Zink leidt tot nierstenen

2015-06-02T00:00:00Z

Zink lijkt een onverwacht belangrijke rol te spelen bij het ontstaan van nierstenen. Wellicht zit hierin een manier verstopt om iets tegen die stenen te doen, opperen Marshall Stoller en collega’s van de University of California (San Francisco) in PLOS One. Epidemiologisch onderzoek liet al eerder een statistisch ...

Nieuws

Zeoliet gefilmd in actie

2015-06-02T00:00:00Z

Met fluorescentiemicroscopie kun je nu individuele katalytische omzettingen in een zeolietkristal volgen. En dus ook hoe actief de zeoliet blijft wanneer je hem enigszins mishandelt, blijkt uit een Nederlands/Vlaamse publicatie in JACS. Zulke zeolieten worden binnen de petrochemie op grote schaal gebruikt als katalysator. Het zijn poreuze kristallen ...

Nieuws

Bacterie als kankerverklikker

2015-05-28T00:00:00Z

Genetisch gemodificeerde bacteriën zijn veelbelovend diagnostisch gereedschap. Ze kunnen al diabetes en uitzaaiingen in de lever herkennen, blijkt uit twee publicaties in Science Translational Medicine. In beide gevallen diende een onschuldige E.coli-stam als uitgangspunt, maar de modificaties zijn dusdanig ingrijpend dat je haast van synthetische bacteriën mag spreken. ...

Nieuws

Cel als kristallisatiekiem

2015-05-27T00:00:00Z

In de VS is een organische vloeistof ontdekt die thermisch stabiel is maar uitkristallisteert zodra er een levende cel op ligt. Gevoeliger kan haast niet, melden onderzoekers van de University of Michigan in ACS Central Science. Gewoonlijk zijn zulke onderkoelde vloeistoffen thermisch metastabiel. Als je ze heel ...

Nieuws

Elektronica op papier

2015-05-27T00:00:00Z

Micro-elektronicacomponenten zijn biologisch afbreekbaar te maken door de silicium onderlaag te vervangen door houtvezels. Ze worden zo nog flexibel ook, schrijven onderzoekers van de University of Wisconsin-Madison (VS) in Nature Communications. Honderd procent milieuvriendelijk zijn ze niet want de transistoren en andere actieve componenten bestaan nog steeds uit ...

Nieuws

Molecuul als gelijkrichter

2015-05-26T00:00:00Z

In New York is de eerste monomoleculaire diode bedacht die goed genoeg werkt om aan praktische toepassingen te gaan denken. De truc is dat je de gelijkrichtfunctie niet in het molecuul zelf stopt maar in zijn verpakking, schrijven Latha Venkataraman en collega’s van Columbia University in Nature Nanotechnology. ...

Nieuws

Tweedimensionale vloeistof

2015-05-26T00:00:00Z

In poriën in grafeen moet je plasjes goud van één atoom dik kunnen creëren, voorspellen Finsen nanotechnologen. Als hun kwantumdynamische computersimulatie klopt is dit het eerste vloeibare 2D-materiaal dat ooit is beschreven, meldt het tijdschrift Nanoscale. Begin deze eeuw was grafeen zelf het eerste váste 2D-materiaal dat werd ...

Nieuws

Uitzaaien is besmettelijk

2015-05-22T00:00:00Z

Tumorcellen dumpen boodschapper-RNA in de bloedbaan en steken zo andere cellen aan met hun mutaties. Uitzaaiing gaat daardoor nog sneller dan je zou verwachten, schrijven onderzoekers van het Hubrecht-instituut in het tijdschrift Cell. De ontdekking van Anoek Zomer, Jacco van Rheenen en collega’s klinkt zó verontrustend dat hij ...

Nieuws

Zelfvernietigende elektronica

2015-05-22T00:00:00Z

De nieuwste generatie elektronica vernietigt zichzelf binnen 20 seconden. Even opwarmen en ze lost letterlijk op, schrijven Scott White en collega’s van de University of Illinois in Advanced Materials. Het zou op termijn kunnen zorgen dat er minder printplaten voor eeuwig op de vuilstort belanden. Maar dat het ...