Nieuws – Pagina 101
-
Nieuws
Kernfusie binnen bereik
Dankzij de nieuwste supergeleidende materialen kunnen we over tien jaar een werkende kernfusiereactor hebben staan. Schei maar uit met ITER want dat ding is nu al verouderd, lijken MIT-fysici te willen zeggen. Concreet hebben ze REBCO in gedachten, wat staat voor ‘rare earth barium copper oxyde’. REBCO behoort ...
-
Nieuws
Glutamine regelt genen
Genetische expressie is mede afhankelijk van de hoeveelheid glutaminebouwstenen in transcriptiefactoren. Dat verschaft de evolutie een simpele manier voor de fijnafstelling van die expressie, suggereert een Leuvense publicatie in Molecular Cell. Tot nu toe waren zulke ‘polyglutamines’ alleen bekend als veroorzaker van ernstige neurodegeneratieve aandoeningen, zoals de ziekte ...
-
Nieuws
Minimaal leven
Er zijn 356 genetische functies die een bacterie absoluut nodig heeft om te overleven. En het is in veel opzichten een andere set dan de systeembiologie tot nu toe aannam, stelt Bernhard Palsson (UC San Diego) in PNAS. Hij spreekt van het ‘paleoom’ waarover zelfs de alleroudste herkenbare ...
-
Nieuws
Langzaam varen spaart het milieu
Doordat zeeschepen langzamer zijn gaan varen is hun NOx-uitstoot de laatste jaren fors verminderd. Dat leidt de Wageningse onderzoeker Folkert Boersma af uit satellietgegevens, meldt hij in Environmental Research Letters. Het is waarschijnlijk voor het eerst dat zulke beweringen niet met de natte vinger worden gedaan maar daadwerkelijk ...
-
Nieuws
Kopertetrameer pakt koolstofdioxide
Clusters van vier koperatomen katalyseren de reactie van koolstofdioxide en waterstof tot methanol efficiënter dan wat dan ook. Het zou er zelfs commercieel interessant door kunnen worden, suggereert een recente publicatie in JACS. Het idee is dan dat bij zo’n kopertetrameer alle atomen aan de buitenkant zitten en ...
-
NieuwsIonische vloeistof weekt grafeen los
Om zuiver grafeen te produceren op grote schaal moet je het van grafiet losweken in de magnetron, in een speciaal ontworpen ionische vloeistof. Werkt verrassend goed, schrijven Japanse onderzoekers in Nature Chemistry. Zoiets is al eerder geprobeerd in ‘gewone’ vloeistoffen, maar tot nu toe vielen de resultaten ...
-
NieuwsCSI in de bloedbaan
Met luminol kun je niet alleen bloedsporen vinden maar ook malariaparasieten in bloedcellen doden. Dat beweren onderzoekers van Washington University in St. Louis in het tijdschrift eLife. Ze baseren het op de wetenschap dat die parasiet alle benodigde genen nog heeft om zelf heem te produceren, het ...
-
Nieuws
Enzymen maken met licht
Cyanobacteriën kun je vrij eenvoudig genetisch verbouwen tot producent van industriële enzymen. Dat is handig want ze eten lang niet zo veel als gisten of coli’s, schrijven onderzoekers van de Ruhr-Universität Bochum in het tijdschrift Microbial Cell Factories. Om precies te zijn hebben cyanobacteriën alleen licht, water, CO2 ...
-
Nieuws
Darmflora tegen diabetes
Darmbacteriën kunnen het immuunsysteem dusdanig in toom houden dat het geen diabetes type 1 meer veroorzaakt. In elk geval bij muizen, schrijven Franse onderzoekers in het tijdschrift Immunity. Ze ontdekten dat de bètacellen in de eilandjes van Langerhans naast insuline ook een cathelicidine-achtig antimicrobieel peptide genaamd CRAMP aanmaken. ...
-
Nieuws
Magnetisch koper
Met buckyballs kun je koper en mangaan ferromagnetisch maken. In elk geval een heel klein beetje, schrijven Britse onderzoekers in Nature. Dat ferromagnetisme heeft alles te maken met het oplijnen van de kwantummechanische ‘spin’ van individuele elektronen, zodat hun magnetische velden elkaar versterken in plaats van opheffen. Of ...
-
Nieuws
Zeolieten uitspoelen
Vlaamse en Nederlandse onderzoekers denken nanoporeuze materialen te kunnen vinden die koolstofdioxide afvangen uit hete rookgassen, en ze bij lagere temperatuur weer afstaan. Dat zou het energieverbruik van CO2-opvang drastisch reduceren, opperden ze onlangs in Energy & Environmental Science. Meestal werkt het bij zulke adsorptieprocessen net omgekeerd: je ...
-
Nieuws
Urinetest voor alvleesklierkanker
Aan een combinatie van drie eiwitten in de urine kun je vroege stadia van alvleesklierkanker in negen van de tien gevallen herkennen. Dat opent voor het eerst de mogelijkheid om risicogroepen systematisch te screenen, schrijven onderzoekers van Queen Mary University in Londen in het tijdschrift Clinical Cancer Research. ...
-
Nieuws
Slijm op een chip
Voor het eerst is er een chip die longslijm vloeibaar genoeg kan maken voor analyse. Monsters van astma- en tbc-patiënten hoef je dan niet meer naar het lab te sturen, beloven Amerikaanse onderzoekers in Lab on a Chip. Het eerste voordeel zou zijn dat het besmettingsgevaar weg is ...
-
Nieuws
Bling-bling tegen tumor
Koppel nanogoudstaafjes chemisch aan nanodiamantjes en je kunt tenminste zien wat je doet wanneer je tumoren warm probeert te stoken. Dat stelden Taiwanese onderzoekers onlangs in EPJ Quantum Technology. Dat stoken is een oud idee. Nanogoudstaafjes worden heet wanneer je ze beschijnt met een nabij-infraroodlaser, en als ze ...
-
Nieuws
3D-geprinte pil slikt lekker weg
Voor het eerst heeft de FDA een 3D-geprinte pil vrijgegeven voor de verkoop. Na inname met een slok water valt hij binen tien seconden uit elkaar en dat maakt het slikken een stuk comfortabeler, meldt producent Aprecia uit Langhorne, Pennsylvania. De productie berust op een ‘poeder/vloeistof’-printproces dat ooit ...
-
Verdieping
Hoe huidkanker agressief wordt
Het buitenste laagje van de huid bevat de trigger die melanomen aanzet tot uitzaaien. Met een huidcrème moet je dat in principe kunnen tegenhouden, suggereren onderzoekers van de universiteit van Tel Aviv in het tijdschrift Molecular Cell. Die melanomen zijn de meest dodelijke vorm van huidkanker. Ze ontstaan ...
-
Nieuws
Tumor houdt niet van arginine
Sommige tumoren maken het enzym arginase aan om immuuncellen te demotiveren. Om immunotherapie tegen kanker beter te laten werken moet je allereerst dáár iets tegen doen, suggereert een Britse publicatie in Cancer Research. De publicatie gaat specifiek over neuroblastoom, een zeldzame vorm van jeugdkanker. Maar het verband met ...
-
Nieuws
Koolstofdatering in rook op
Tegen het jaar 2100 kun je monsters van minder dan tweeduizend jaar oud niet meer overtuigend dateren op basis van koolstof-14. Tenzij we snel veel minder fossiele brandstoffen gaan verstoken, waarschuwt de Londense klimaatfysicus Heather Graven in PNAS. Dat koolstof-14 heeft een vrij korte halfwaardetijd van een kleine ...
-
Nieuws
Elisa's smartphone
In Californië is een 3D-geprint opzetstuk voor mobieltjes bedacht waarmee je 96-welsplaten kunt uitlezen. Handig als je virussen en bacteriën wilt identificeren terwijl je geen lab in de buurt hebt, schrijven UCLA-onderzoeker Aydogan Ozcan en collega’s in ACS Nano. Het eerste prototype is specifiek bedoeld voor zogeheten Elisa-assays, ...
-
Nieuws
Precies hetzelfde maar dan anders
Planten raken in de stress bij droogte, een hoge saliniteit, virussen of extreme temperaturen en produceren dan de neurotransmitter GABA (gamma-aminoboterzuur). Ook dieren maken GABA aan, zo helpt het onder meer om stress te verminderen en het helpt je te ontspannen. Bij dieren werkt de stof als inhiberende ...