Bij een thema ‘Chemie van de toekomst’ gaat het al snel over baanbrekende technologieën en visioenen vol automatisering, robots en AI waarin de meest fantastische ontwikkelingen mogelijk zijn. Maar in al dat toekomstgeweld blijft vaak een nogal cruciale component onderbelicht, namelijk de mens die in deze futuristische wereld zal werken. Wat moet hij/zij dan allemaal kunnen? Om daar meer zicht op te krijgen hield brancheorganisatie FHI een enquête onder bezoekers van vakbeurs World of Technology & Science, afgelopen september. Dat leverde een heldere top-3 van gewenste kenmerken: flexibel, innovatief en milieubewust. Flexibiliteit is cruciaal om bij te blijven bij de snelle ontwikkelingen in de labwereld. Innovatief denken is nodig om niet alleen bij te blijven, maar ook actief vernieuwing in gang te zetten. En milieubewust, ja, dat behoeft nauwelijks toelichting. Duurzaamheid is ook in het lab niet meer weg te denken.  

‘Flexibiliteit was altijd al belangrijk, dat is niks nieuws’  

Pipetteren 

Maar flexibiliteit, innovatief denken en milieubewust werken - dat is toch niet per se iets van de toekomst? Dat gevoel kreeg ook Sven Hemmink, algemeen directeur van CheckMark Labrecruitment toen hij de uitkomsten van de enquête las. ‘Je doet daarmee de huidige generatie analisten en laboranten wel een beetje te kort.’ Daarmee wil hij niet zeggen dat er niks verandert, integendeel. ‘Automatisering, digitalisering en robotisering hebben de labwereld de afgelopen jaren flink veranderd en dat blijft doorgaan. De handelingen die je in een lab verricht veranderen en natuurlijk vergt dat aanpassingsvermogen. De rol van de analist verandert, zodra fysieke handelingen bijvoorbeeld door een robot worden overgenomen. Dan is het minder belangrijk dat je heel netjes kunt pipetteren, maar dan moet je de techniek beter begrijpen, onderhoud kunnen plegen en als troubleshooter problemen kunnen aanpakken. Maar die flexibiliteit was altijd al belangrijk, dat is niks nieuws.’  

Cloudlabs 

Bovendien is het niet alleen de labmedewerker die deze eigenschappen moet bezitten, vindt Hemmink. ‘Om bij te blijven moet je steeds in andere richtingen denken en dat geldt vooral voor de organisatie, die bepaalt de lijnen en moet ervoor zorgen dat mensen worden meegenomen in die veranderingen. Daarnaast moeten werkgevers zorgen dat het werk uitdagend blijft, ook als bepaalde taken verdwijnen omdat de techniek die overneemt.’ In de huidige krappe arbeidsmarkt ziet Hemmink overigens dat opdrachtgevers zelf steeds flexibeler worden. ‘Ze gaan meer buiten de kaders denken en kijken meer naar wat ze iemand zelf nog kunnen leren.’ Maar dat kan zo weer veranderen als de economische tegenwind opsteekt. Verre visoenen zijn aan hem ook niet zo besteed. ‘Ik lees ook van alles over cloudlabs en virtual reality in het lab en ja, als er ooit een tijd komt dat fysieke analyse verdwijnt, dan wordt de laborant een ICT-er, maar dat moet ik eerst nog zien gebeuren. Vooralsnog concentreer ik me liever op het nu.’