Wie door het proefschrift van Jiaying Li bladert, vindt niet alleen de gebruikelijke wetenschappelijke teksten, formules en tabellen, maar ook striptekeningen. Haar samenvatting staat er twee keer in: als tekst en als stripverhaal. Li maakte al deze tekeningen zelf. Twee figuren komen het vaakst terug: een varkentje, dat Li zelf moet voorstellen, en een vosje, dat staat voor haar begeleider Wiebe de Vos.

‘Ik maak al sinds het begin van mijn onderzoekstriptekeningen’, zegt Li. ‘Het gaat om presentatie. Mensen zijn vaak maar vijf minuten geboeid en daarna verliezen ze hun concentratie. Hiermee maak ik mijn werk begrijpelijker voor een algemeen publiek.’ Haar promotieonderzoek werd gefinancierd door ARC CBBC, een nationaal onderzoekscentrum voor duurzame chemie waarin universiteit en grote spelers uit de industrie samenwerken, en dat was voor haar een pré. ‘Ik kon in de academische wereld werken, maar stond ook in nauw contact met grote bedrijven.’

Li concentreerde zich op een pH-schakelaar waarmee een polykation tijdens verdamping een lading krijgt. Het polykation kan vervolgens een complex vormen met een polyanion en zo ontstaat een dunne laag. Zo kun je in één stap polyelektrolytcomplexen (PEC’s) maken. Een mogelijke toepassing van deze PEC’s is als gasbarrière in voedselverpakkingen. Dat biedt bijvoorbeeld een alternatief voor aluminium, waardoor de verpakking makkelijker te recyclen is.

Het eerste jaar zocht Li nog naar een toepassing voor haar complexen. ‘Deze films zijn niet zo robuust als echt plastic.’ Li rondt haar deel van het onderzoek nu af in een postdoc-project en ARC CBBC heeft een vervolgonderzoek gefinancierd voor de volgende promovendus.

Ukelele

Li is trots op hoe ze zich heeft ontwikkeld als presentator. ‘Ik gaf veel presentaties buiten de universiteit, ook aan labtechnici en niet-wetenschappers, bijvoorbeeld bij de Dutch Coatings Association. Dat publiek werkt hun hele leven al met coatings, maar ze houden zich niet bezig met de wetenschappelijke achtergrond, dus de uitdaging was om toch die verbinding te leggen. Ik werd echt aangemoedigd om veel wetenschapscommunicatie te doen. Dat heeft me geholpen om zo ver te komen.’

Tijdens haar verdediging moest Li natuurlijk een lekenpraatje geven, maar ook daar gaf ze haar eigen draai aan: ze speelde een liedje op de ukelele. ‘Ik had een paar weken tijd na het inleveren van mijn proefschrift en wilde altijd al een instrument leren bespelen, maar was nooit begonnen. Nu had ik een deadline voor mezelf. Het publiek reageerde verrast, maar goed. Iedereen ziet de verdediging als iets serieus, maar de eerste vijftien minuten zijn van jou.’