Spreekangst is een universele angst. Het is volstrekt normaal om zenuwachtig te zijn. De kunst is om je er niet door te laten belemmeren. Drie tips om je zenuwen de baas te blijven.
Tip 1) Overleef de eerste minuten
De eerste paar minuten zijn verreweg het meest zenuwslopend. Is het je wel eens opgevallen dat het daarna vanzelf minder wordt? Sterker nog, je lichaam houdt een paniekaanval niet eens lang vol. Je adrenaline piekt snel, maar wordt ook vrij snel weer afgebroken. De stress komt op als een golf en gaat dan weer omlaag. Zorg dus dat je de eerste paar minuten overleeft, dan gaat de rest vaak ook goed. Een oeroude techniek is door rustig te blijven ademen. Leg je hand maar eens op je buik en adem rustig in. Merk je dat je hand naar buiten gaat? Als we ontspannen zijn, ademen we vaak met een ‘buikademhaling’. Zijn we gespannen, dan zit onze adem veel hoger. Het voelt dan kortademig, alsof je minder lucht hebt. Je kunt je buikademhaling inzetten op het podium. Dit hoef je niet meteen perfect te kunnen, want alleen al even bewust adem te halen, helpt al.
Tip 2) Leer geen tekst uit je hoofd, maar oefen hardop
Wat ook helpt is om je eerste paar zinnen goed te oefenen, zodat je die er zelfs onder hoogspanning nog uit kunt persen. Leer echter de rest van je presentatie níet uit je hoofd. Dat is het recept voor een black-out. Vergeet je één zin, dan kan er een domino-effect optreden en vergeet je meer. In plaats van de tekst uit je hoofd te leren, kun je beter een paar keer je presentatie hardop oefenen. Elke editie zal anders klinken en dat is prima. Je klinkt spontaner, je blijft flexibel in je verhaal en door hardop te oefenen ben je beter voorbereid op de echte situatie.
‘Na 2 à 3 minuten nemen de zenuwen vanzelf af’
Tip 3) Doe alsof het een gesprek is
Als iemand op een feestje vraagt: ‘Wat doe jij voor werk?’ dan krijgen we niet spontaan een paniekaanval. Maar moeten we over ons werk vertellen voor een grote groep mensen op een podium, dan slaan de zenuwen toe. Wat is het verschil tussen een gesprek op een feestje en een presentatie? In het eerste geval reageert je gesprekspartner op je verhaal. Iemand knikt, humt of glimlacht bijvoorbeeld. Bij een presentatie voelt niemand in het publiek zich verantwoordelijk om te reageren. Je hebt een bewegingsloze muur van ogen voor je. Als je echter even een (deel van een) zin rechtstreeks tegen een specifiek persoon vertelt, zul je zien dat diegene toch non-verbaal gaat reageren. Dat is prettig. Het voelt heel eventjes alsof je een gewoon gesprek hebt. Ga daarna met je ogen naar iemand anders en doe hetzelfde. Zoek vooral mensen op die toch al vriendelijk kijken. Dat voelt fijner en zij zijn vaak ook meer in de stemming om bemoedigend te knikken of glimlachen. Als je het aandurft, kun je ook eens een vraag aan je publiek stellen. Dat kan de eerste keer vrij eng zijn, maar als mensen terugpraten geeft dat vaak meteen een ontspannen sfeer.
Meer tips in de podcast
Wil je graag meer weten? Ik heb meerdere podcast afleveringen voor je klaarstaan om je te helpen! Ga naar www.takethestage.nl en klik op ‘podcast’. In de meest recente aflevering hoor je hoe ik mijn eigen (jarenlange!) spreekangst heb overwonnen en krijg je meer tips om te zorgen dat jij vol zelfvertrouwen presenteert.
Wie is Marloes?
Marloes ten Kate coachte al duizenden (internationale) sprekers in helder en inspirerend spreken. Ze put inspiratie uit haar ervaring als wetenschapsjournalist bij radio en tv en uit theatersport, een vorm van improvisatietheater. Ze is oprichter van Take the Stage; een platform speciaal voor wetenschappers die beter willen leren presenteren.
Nog geen opmerkingen