Eerst een master scheikunde, vervolgens een PhD en dan nog drie jaar intellectueel eigendomsrecht studeren. Elk jaar stappen maar tien tot vijfentwintig mensen het vak van octrooigemachtigde in. Octrooigemachtigde is een beschermd beroep en je moet minimaal een master in een bètastudie hebben om met de opleiding te starten. De opleiding zelf is behoorlijk talig. Naast je baan bij een octrooibureau moet je extra studeren, veel lezen en veel schrijven.

‘De combinatie van plezier hebben in het heel precies verwoorden van je argumenten en intrinsiek gemotiveerd zijn om de wetenschap te snappen is, denk ik, zeldzaam’, zegt Marjolein Velthoen. Zij doorliep dit bijzondere pad en werd octrooigemachtigde. Ze kende het beroep niet, tot ze aan het einde van haar promotieonderzoek werd benaderd door een recruiter. Ze besloot te solliciteren bij advocatenkantoor Hoyng Rokh Molegier, waar ze werd opgeleid. ‘Je begint met kleine opdrachten voor verschillende klanten en krijgt steeds meer verantwoordelijkheden. Je leert het vak van je mentoren. Ondertussen doe je cursussen civiel recht, octrooirecht en andere specifieke vakken die met intellectueel eigendom te maken hebben.’

Inmiddels is Velthoen Nederlands octrooigemachtigde en verliet ze het advocatenkantoor na vier jaar om bij Avantium aan de slag te gaan. Dat bedrijf houdt zich bezig met de chemie waarin zijzelf is opgeleid, waaronder elektrokatalystisch omzetten van CO₂ naar monomeren en de ontwikkeling van nieuwe polymeren. ‘Ik wilde ook de andere kant van het vak zien en Avantium trok mij vanwege de focus op duurzame chemie. Hier zit je dichter bij de wetenschappers én dichter bij het management, en ze doen precies de chemie die ik leuk vind.’ Naast deze baan studeert ze door voor Europees octrooigemachtigde. Ze haalde dit jaar haar prekwalificaties en het examen is volgend jaar maart.

‘Als bedrijfsoctrooigemachtigde zit je dicht bij de wetenschap én bij het management.’

Aannames afbreken

Velthoen is heel blij met haar keus voor dit vakgebied. ‘Ik mag nog steeds in detail doorstuderen tot ik een uitvinding helemaal snap en ik blijf goed verbonden met de wetenschap. In veel banen moet je als je hogerop komt bezig zijn met management en sales, maar hier blijf je bij die wetenschap. Je bent als eerste op de hoogte van heel gave innovaties.’ Als octrooigemachtigde kijkt ze vanuit meerdere kanten naar een uitvinding. ‘In een octrooi moet je alle aannames afbreken en de kennis over de uitvinding vanaf het allereerste begin opbouwen in taal. Je moet de juiste vragen stellen aan de wetenschappers om een goed octrooi te schrijven, de kern kunnen presenteren aan het management en de uitvinding kunnen verdedigen in een rechtszaal.’

Soms mist Velthoen het om zélf aan wetenschap te doen. Nu kan ze suggesties doen voor vervolgonderzoek, maar ze kan alleen hopen dat haar collega’s het idee gaan uitvoeren. De uitdaging is gelukkig nooit ver weg. Als er een rechtszaak over een octrooi komt, moeten advocaten en rechters de tekst interpreteren. ‘Dan kan het staan of vallen op een komma. Je moet het onderwerp breed aanvliegen en dan heel specifiek opschrijven.’