Show deChemie is een ideaal boek voor scheikundedocenten en TOA’s die hun demonstratiearsenaal willen vergroten.

Van koolstofchemie tot redox, voor ieder onderwerp en voor alle klassen heeft de nieuwste editie van Show deChemie uit de NVON-reeks iets te bieden. De auteurs hebben de voorschriften, die zich soms ook prima lenen voor een practicum, gesorteerd per onderwerp van het middelbare schoolvak scheikunde. Bij elk ‘recept’ zie je de benodigde informatie (denk aan tijdsduur en materialen) in een oogopslag. Maar het boek is méér dan een demonstratie-kookboek. ShowdeChemie bevat namelijk nog een handigheidje; in sommige instructies staan tips over hoe je de demonstratie kunt koppelen aan burgerschap. Dat komt goed van pas nu elke school moet kunnen aantonen hoe ze ‘burgerschap’ verweven in hun curriculum. Zo kan een scheikundedocent met dit boek hier eenvoudig een steentje aan bijdragen.

Socratisch gesprek

Ondanks dat de meer ervaren scheikundedocenten waarschijnlijk sommige proeven al kennen, is dit boek ook voor hen bruikbaar. De achtergrond van de demonstratie is namelijk uitgebreid beschreven, zodat je als docent zeker weet waar de klas naar kijkt. Daarnaast staan er bij elk experiment tips voor een socratisch gesprek met de leerlingen over wat ze hebben gezien. Een verschil met oudere edities uit deze serie is dat de auteurs nu in hun voorschriften gebruik van chemicaliën die zijn toegestaan in de scheikundeles. Bovendien wordt er gebruik gemaakt van materialen die je als school waarschijnlijk al in het kabinet hebt staan. Hoogtechnologische apparaten zoals een gaschromatograaf zijn geen vereiste.

Pakweg een achtste van het boek is ingeruimd voor een uiteenzetting over demonstraties, algemene veiligheid en lesgeven. Deze lange inleiding hadden de auteurs achterwege kunnen laten. Dat geldt ook voor sommige opmerkingen met een belerend toontje zoals: ‘Bij demonstraties tijdens open dagen wil een docent nog wel eens kiezen voor het effect en zijn ogen sluiten voor de veiligheid.’ Een punt van kritiek is dat de tekst hier en daar onnodig complex is, zoals: ‘Wat betreft de explicitering van leerdoelen op lesniveau heb je aan de methode doorgaans weinig steun.’

Verbazen

De goedbedoelde didactische tips die erin staan zijn voor ervaren docenten vaak een open deur en voor de minder ervaren docent is het te veel informatie als je gewoon wil weten waar je op moet letten voor een goede demo. Een paar korte tips of vuistregels voor een geslaagde demonstratie hadden hier volstaan. Maar die eerste inleidende bladzijden sla je makkelijk om. Al met al is het een inspirerend boek waarbij je als docent zin krijgt om de leerlingen te verbazen en wat bij te brengen met behulp van een mooie demonstratie.

Foto’s van Onweer onder water

Cover ShowdeChemie

Beeld: NVON

Show deChemie: Effectief demonstreren

Jan de Gruijter, Henny Kramers-Pals (eindred.)

Uitgever: NVON (2024)

€18 (NVON-leden), €27 (niet-leden)

Het boek is hier te koop.