Voor wie dat nog niet wist: Jim en Dolf zijn broers, en maakten al eerder samen boekjes. Jim is al jaren hoofdredacteur van New Scientist en mengt zich in allerlei initiatieven rond wetenschap, Dolf is cabaretier, radiomaker, schrijver, en amateur-hardloper. In hun laatste publicatie, ‘Als we wisten wat we deden, heette het geen onderzoek’, portretteren ze 26 meer of minder bekende wetenschappers uit de lage landen, aan de hand van het alfabet. Jim deed de mini-interviews, die gemiddeld twee pagina’s beslaan, waarna Dolf dat in ongeveer evenveel ruimte nog een keer bespiegelt.  

‘Ad rem zijn gaat over gesproken dialogen; op papier heeft het geen enkele betekenis’ 

Ik ben fan van Dolf als radiomaker en cabaretier. Hij is ontzettend ad rem en volgens velen – waaronder ondergetekende – erg grappig. Maar ad rem zijn gaat over gesproken dialogen; op papier heeft het geen enkele betekenis. Wat overblijft is de chaotische gedachtegang die we van Dolf (‘Dolluf’) herkennen, maar vermoeiend is om te lezen met de vele bijzinnen, haakjes in haakjes, gebrek aan onderverdeling in alinea’s, en het herhaaldelijke gebruik van het woord ’uitroepteken’ als hij gewoon ‘!’ bedoelt, wat niets toevoegt als stijlelement.  

Voortkabbelen 

Het deel dat broer Jim voor zijn rekening nam, de mini-interviews met de wetenschappers, is helaas niet veel beter. Ze kabbelen voort, te vaak zonder dat je een inzicht rijker bent geworden. Een corporate antropoloog mag in twee pagina uitleggen dat we ‘in een transitie’ zitten, en dat het ‘moed en magie’ vereist om te veranderen. Soms is de wetenschappelijke carrière ondergeschikt aan het stokpaardje van broer Dolf: hardlopen. Zo mag een neurobioloog in een paar zinnen zeggen dat ze werkt aan compulsieve alcoholconsumptie en de rest van de pagina’s open deuren intrappen over het trainen voor een triathlon. Elders vertelt een sportpsycholoog hoe knap het was dat Sifan Hassan tijdens de London Marathon ‘zich vooral richtte op waar ze invloed op had’. Voor Dolf voldoende aanleiding voor een tenenkrommend lofdicht op Sifan Hassan. 

In potentie had deze opzet van het boekje kunnen werken, maar het voelt nu als een gemiste kans. Dit is het neusje van de zalm van de wetenschap in Nederland en Vlaanderen; waar blijven dan de prikkelende anekdotes en boude statements waarmee ze grenzen van onze kennis weer wat opschuiven? Slechts op één moment las ik zo’n uitspraak, van kwantumfysicus Bob Coecke. ‘Twintig jaar lang hebben alle mainstream professoren op mijn kop lopen schijten en nu opeens staan Google en IBM in de rij.’  

Daarvan had ik er veel meer willen lezen, uitroepteken.