Paul ten Bras

‘Promoveren is best hard aanpoten voor een diploma dat soms wel en soms niet van waarde is’

Paul ten Bras heeft molecular sciences gestudeerd aan de VU en UvA, een joint degree. Daarvoor deed hij een bachelor aan de hogeschool Leiden. Hij werkt nu een klein half jaar bij Katwijk Chemie als R&D-medewerker en pilotplant operator en doet onderzoek naar bekende actieve farmaceutische ingrediënten om te kijken of ze ze zelf kunnen maken.

Wat was de reden dat je niet voor een PhD hebt gekozen?

‘Dat was niet per se een inhoudelijke reden. Ik wilde niet verhuizen om een PhD te doen. Ik heb er wel naar gekeken, maar er was helaas geen plek in mijn omgeving. Promoveren is daarnaast best hard aanpoten voor een diploma dat soms wel en soms niet van waarde is voor het bedrijfsleven; het is dus meer iets wat je doet voor jezelf en niet per se voor je carrière. Maar goed, misschien als ik het wel was gaan proberen, was het misschien ook wel leuk geweest. Bij een bedrijf heb je beperkte mogelijkheden, en de uni heeft ook zo z’n charmes.’

Vind je dat je opleiding goed aansluit op je huidige werkplek?

‘Ja, ik heb wel analytisch leren denken. Je hebt natuurlijk niet alle tools die je nodig hebt als je net bent afgestudeerd, maar je krijgt wel een basis waar je mee kan werken. Dat voldoet meer dan prima. De kennis van moleculen en literatuur opzoeken is er, en dat is eigenlijk het enige dat je nodig hebt.’

Heb je op je opleiding geleerd wat het verschil is tussen PhD en bedrijf?

‘Niet in de klas, maar gaandeweg spreek je mensen. Ik heb stages gedaan op zowel de universiteit als bij een bedrijf, dus dan leer je het verschil wel kennen als ervaringsdeskundige. Je spreekt, je hoort, je leest.’

Wat zou je als tip meegeven aan studenten die nog twijfelen tussen een PhD en werken bij een bedrijf?

‘Het is belangrijk om met mensen te praten die werken waar jij zou willen werken en naar hun ervaring te vragen. Als je twijfelt moet je sowieso bij beiden gaan kijken. Gaandeweg, zeker als je wat verder in je sollicitatie komt, voel je ook wel aan of het bij je past. Het kan geen kwaad om op meerdere plekken te solliciteren. Bij het kennismakingsgesprek wordt vaak wel duidelijk of dit echt iets voor je is.’

Maxime Bisschops

‘Mijn afstudeerproject in het lab bevestigde dat een project in mijn eentje uitvoeren niet mijn voorkeur had’

Maxime Bisschops heeft aan de Technische Universiteit Delft biochemical engineering gestudeerd en is ruim twee jaar geleden als procestechnoloog gestart bij Shell.

Wat was de reden dat je niet voor een PhD hebt gekozen?

‘Mijn studie was erg onderzoekgericht en ik heb veel tijd in het lab doorgebracht. Ik haalde echter altijd het meeste plezier uit vakken waarin ik aan de slag mocht met het ontwerpen of optimaliseren van processen op grote schaal. Mijn afstudeerproject in het lab bevestigde voor mij dat een project in mijn eentje leiden en uitvoeren niet mijn voorkeur had. Een PhD in mijn vakgebied was om die reden geen goede keuze.’

Vind je dat je opleiding goed aansluit op je huidige werkplek?

‘De manier van denken en werken die ik aangeleerd heb gekregen op mijn studie past goed bij mijn huidige werkplek. De studievakken focusten met name op onderwerpen relevant voor het doen van onderzoek in mijn vakgebied. Doordat ik zelf veel keuzevakken gevolgd heb buiten het gangbare programma op de TU Delft, heb ik daar wat meer mijn eigen weg in kunnen vinden. Nu ik er twee jaar bij Shell op heb zitten, denk ik dat het beter was geweest als er meer vakken hadden aangesloten op een baan in het bedrijfsleven.’

Heb je op je opleiding geleerd wat het verschil is tussen PhD en bedrijf?

‘Er is tijdens mijn opleiding – helaas – nooit concreet gesproken over het verschil tussen een baan in de academische of de bedrijfswereld. Hier ben ik eigenlijk pas achter gekomen tijdens mijn laatste studiejaar toen ik stage mocht lopen bij een bedrijf.’

Wat zou je als tip meegeven aan studenten die nog twijfelen tussen een PhD en werken bij een bedrijf?

‘Ga praten met zowel oud-studenten van je studie die een PhD doen als oud-studenten die bij een bedrijf zijn gaan werken. Daarnaast kan een afstudeerscriptie en een eventuele stage in een academische omgeving of een bedrijfsomgeving helpen om erachter te komen wat je leuk vindt.’

Maarten van Meerbeek

‘Direct na mijn afstuderen was ik mentaal nog niet klaar om een PhD te gaan doen’

Maarten van Meerbeek is via een bachelor aan de Avans hogeschool in Breda en een premaster doorgestroomd naar de master Chemie aan de Universiteit Leiden, met een focus op onderzoek. Nu werkt hij sinds 12 juli in de groep interventional molecular imaging op de afdeling Radiologie van het LUMC. Officieel als research analist, maar eigenlijk als organisch chemicus.

Wat was de reden dat je niet voor een PhD hebt gekozen?

‘Dat is wel een vraag die ik moeilijk vind, maar ik heb het gevoel dat ik daar niet voor gemaakt ben. Ik vind het lastig om langere periodes aan hetzelfde te werken. Bij de groep waar ik nu werk word ik veel breder opgeleid en krijg ik te maken met veel diversere vlakken van de chemie.’

Vind je dat je opleiding goed aansluit op je huidige werkplek?

‘Ja, daar ben ik wel van overtuigd. Op m’n werk ben ik ‘gewoon’ scheikunde en synthese aan het doen, en dat is m’n achtergrond. Ik werk nu ook veel met HPLC en andere analysetechnieken die ik niet veel gebruikte tijdens mijn master, maar ik heb nu de kans om mezelf te ontvouwen in verschillende hoeken. Het niveau ligt in ieder geval niet veel hoger dan tijdens de master.’

Heb je op je opleiding geleerd wat het verschil is tussen PhD en bedrijf?

‘Zeker weten. Als je een master volgt met een praktijkstage, dan help je iemand mee met zijn onderzoek. Bij een PhD moet je dat zelf gaan doen. Daar zit de crux, ik help liever iemand mee dan dat ik het zelf doe. Ik ben dat zelf doen nu wel aan het leren, maar direct na mijn afstuderen was ik mentaal nog niet klaar om een PhD te gaan doen. Maar wie weet komt dat nog.’

Wat zou je als tip meegeven aan studenten die nog twijfelen tussen een PhD en werken bij een bedrijf?

‘Het is misschien heel cliché, maar volg je gevoel. Als je de beslissing voor PhD of bedrijf te snel maakt terwijl je weet dat je er helemaal niet klaar voor bent, ben je of na een jaar klaar of je zit vier jaar vast aan iets wat je niet leuk vindt. Een PhD doe je vooral voor jezelf en niet om iets te bewijzen. Maar er zijn genoeg mogelijkheden om ook iets anders na je master te doen. Mensen die dat tegenspreken, hebben niet genoeg gesolliciteerd. Mijn huidige baan heb ik via-via gevonden. Maar ik heb ook wel bij andere bedrijven gesolliciteerd en die belden gewoon terug. Het is niet zo erg als mensen het doen lijken.’

Lijie Pan

‘Je hebt voor een PhD een zekere mate van geluk nodig; dat gevoel van onzekerheid ligt mij totaal niet’

Lijie Pan heeft na een bachelor Molecular Science & Technology aan de TU Delft/Leiden Universiteit de master Chemical Engineering aan de TU Delft gedaan. Na zijn studie is hij begonnen bij Air Liquide als Process Engineer.

Wat was de reden dat je niet voor een PhD hebt gekozen?

‘Ik denk dat ik het vooral niet heb gedaan om de onzekerheidsfactor. Aan een PhD-traject van vier jaar beginnen betekent niet dat je ook altijd krijgt waar je je in principe voor hebt ingeschreven: een mooi proefschrift, een dokterstitel etc. Natuurlijk ligt de uitkomst van je PhD waarschijnlijk het meest aan jezelf, maar dus niet helemaal; je hebt een zekere mate van geluk nodig in je onderzoek. Dat gevoel van onzekerheid ligt mij totaal niet.’

Vind je dat je opleiding goed aansluit op het bedrijfsleven?

‘Nee, ik vond dat er tijdens mijn opleiding iets te weinig focus lag op de praktijk. De nadruk lag op theorie en daarin werd wel uitstekend onderwijs gegeven, maar de contactmomenten met bedrijven in de reguliere tracks vond ik beperkt. Persoonlijk kwam ik niet veel te weten over hoe een chemische fabriek in de praktijk bedreven wordt en dat is natuurlijk wel jammer als dat een van de grootste werkgevers is voor mensen met een chemische technologie-achtergrond.’

Heb je op je opleiding geleerd wat het verschil is tussen PhD en bedrijf?

‘Ja, maar vooral omdat je veel meekrijgt over wat het doen van een PhD inhoudt en niet zozeer hoe het bedrijfsleven eruitziet. Tijdens de opleiding kwam ik veel in aanraking met onderzoek doen op de universiteit en had ik bijna altijd begeleiding van PhD’ers of postdocs, waardoor je vanzelf leert wat een PhD inhoudt. Het is wel zo dat een stage – wat meestal bij een bedrijf is – je een goed beeld geeft van wat je kan verwachten als je bij een bedrijf gaat werken. Dat was bij mij ook het geval.’

Wat zou je als tip meegeven aan studenten die nog twijfelen tussen een PhD en werken bij een bedrijf?

‘Maak een weloverwogen beslissing en laat je niet bij voorbaat één kant opsturen. Praat met mensen van beide kanten. Voor de rest hoop ik dat de bovenstaande antwoorden je ook een beetje kunnen helpen. Veel succes!’