Antibody-drug conjugates, of ADCs, worden steeds succesvoller als kankermedicatie. Ze bestaan uit een medicijn gekoppeld aan een antilichaam dat specifiek bindt aan het betreffende kankerceltype. ‘Er zijn momenteel zo’n 125 van deze moleculen in klinische trials en in de afgelopen 10 jaar zijn er 12 goedgekeurd voor de markt’, vertelt Floris van Delft, Chief Scientific Officer en medeoprichter van Synaffix. ‘Daar ligt absoluut een toekomst.’  

Dat klinkt mooi, maar de technologieën om ze te maken schieten tekort: de ADCs zijn niet specifiek of niet effectief genoeg. De nieuwe GlycoConnect-technologie van Synaffix biedt een oplossing, aldus Van Delft. ‘Hiermee kunnen wij met 100% precisie een antistof modificeren door glycaan te vervangen door een cytotoxische stof. Samen met andere unieke technieken resulteert dit in een ADC die in diermodellen veel beter werkt, waardoor straks in de kliniek mogelijk een lagere dosering mogelijk is.’ 

Dat allemaal dankzij de ontdekking van het molecuul bicyclononyne (BCN) door Van Delft en collega Sander van Berkel (nu Vice President R&D Operations bij Synaffix) aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Het duo werkte daar zo’n 20 jaar geleden aan metaalvrije klikchemie. ‘BCN bleek superreactief, makkelijk te synthetiseren en goed oplosbaar in waterige mengsels’, vertelt Van Delft. ‘Deze unieke eigenschappen maakt het heel geschikt voor het aan elkaar ‘vastklikken’ van moleculen. In eerste instantie dachten we met Synaffix in 2010 een webwinkel te openen met BCN-gebaseerde producten. Pas toen onze huidige CEO, Peter van de Sande, er een jaar later bijkwam, veranderde ons businessmodel. We combineerden onze kennis van de metaalvrije klikchemie met die van eiwitmodificatie en kwamen uit op ADCs.’ 

‘In de toekomst willen wij ook de productie gaan doen’  

Immuno- en gentherapie 

Van Delft en zijn team kozen het Pivot Park als standplaats. ‘Hier kregen we waar voor ons geld’, zegt Van Delft. ‘We konden labruimte en apparatuur huren, dat scheelde aan investeringen. Ook wilden we er een dedicated lab bouwen voor het veilig werken met ultra-giftige stoffen. Dit park maakte zo’n verbouwing mogelijk.’ 

Inmiddels biedt Synaffix al een aantal jaren de licentie van zijn technologieën aan bij farmaceutische bedrijven. En met succes. Vier ADCs zitten inmiddels in een fase I-klinische studie, 18 andere in preklinische ontwikkeling. Van Delft: ‘Nu produceren zij hun ADCs nog zelf, maar in de toekomst hopen wij dat voor ze te gaan doen als one-stop shop.’ 

Er zijn nog meer toekomstplannen. ‘We gebruiken nu vaak apoptose-inducerende gifstoffen in de ADC’, geeft Van Delft aan. ‘Maar we kijken ook richting immunotherapie, waarbij afweercellen worden geactiveerd om tumorcellen aan te vallen. Een andere uitbreiding is gentherapie. Je kunt namelijk ook genregulerende oligonucleotiden koppelen aan een antistof. Dit is veelbelovend in de behandeling van neuromusculaire aandoeningen. Met onze technologieën zijn de mogelijkheden eindeloos.’