Eeuwenlang zijn natuurlijke, meestal plantaardige grondstoffen gebruikt voor het bereiden van medicinale preparaten zonder dat men weet had van de werkzame stoffen in deze geneesmiddelen.

Friedrich Sertürner was de eerste die erin slaagde een zuivere biologisch actieve stof uit plantaardig materiaal te isoleren en te testen. Hij stond daarmee aan de basis van de farmacologie. In deze lezing wordt aan de hand van enkele voorbeelden belicht welke belangrijke medicinale stoffen er nadien in de schatkamer van de natuur zijn gevonden, hoe chemici natuurlijke stoffen hebben gemodificeerd voor een betere balans tussen werking en bijwerkingen of een ander werkingsprofiel en hoe zij, los van de natuur, geheel nieuwe geneesmiddelen hebben gesynthetiseerd. Wij zullen voorbeelden zien van geneesmiddelen, waarvan het werkingsmechanisme pas later werd ontdekt, en geneesmiddelen die zijn ontwikkeld op basis van een bekend farmacologisch concept.

In deze lezing wordt uitgelegd dat de geschiedenis van het geneesmiddel (gerekend vanaf Sertürner, 1817) wordt gekenmerkt door twee farmaceutische revoluties. De eerste vond plaats in de periode 1945-1960 waarin de farmaceutische industrie een enorme groei doormaakte dankzij de industriële productie van antibiotica. Eveneens revolutionair was de introductie van (menselijke) eiwitten op basis van de recombinant-DNA-technologie (1982-1990) en van monoklonale antilichamen (mAbs) (1998-heden) voor de behandeling van allerlei vormen van kanker en reumatische aandoeningen. Maar mAbs hebben hun beperkingen en daarom blijft er behoefte aan specifiek werkende small molecules.

Meer informatie is te vinden op de website van de lezing.