Klimop zou het de boom waarop hij groeit moeilijk maken door voedingsstoffen te stelen en zonlicht af te vangen. Klopt dat inderdaad?
Ze bestaan: mensen die met een zaag of bijl op hun fiets stappen, op zoek naar bomen die lijken te bezwijken onder de groeizucht van klimop. Het idee: klimop is een parasiet die voedingsstoffen ontneemt van zijn gastheer, hem het zonlicht ontneemt en hem soms zelfs laat bezwijken onder het toegenomen gewicht. Kortom, de zaag erin! Maar snijdt deze hele redenering eigenlijk wel hout? ‘Mensen doen het vast met goede bedoelingen, maar de meesten gaan best ruig te werk, waardoor bomen regelmatig beschadigd raken’, constateert bioloog Dick van Hoffen, bestuurslid van Vereniging Bomenbelang Bronckhorst. ‘Dat is niet alleen zonde van de boom – waar meestal niks mee aan de hand is – maar ook van de klimop: er zijn weinig soorten zo belangrijk voor de omgeving als Hedera helix.’
Dat begint volgens Van Hoffen met het feit dat klimop een van de weinige laatbloeiende planten is in Nederland. ‘In het najaar produceert hij nectar waar allerhande insecten dankbaar gebruik van maken, zoals wespen, bijen, zweefvliegen en vlinders. En daar komen dan weer verschillende predatoren op af, waaronder de gewone vliegendoder. Het is echt een aanrader om midden oktober bij een klimop te gaan staan, om te genieten van alle bezigheid’, vertelt Van Hoffen enthousiast.
Die bezigheid stopt niet in het najaar: doordat de plant jaarrond blad draagt, met rijpe bessen in maart, is hij een perfecte schuil-, broed- en overwinterplaats voor vogels. ‘Allerlei vogels – van koperwiek, duiven, spechten, tot bosuil – komen de winter door met hulp van Hedera helix. De zwartkop eet de bessen bij de terugkomst in maart. Bij elkaar maakt hem dat een onmisbare pilaar onder onze biodiversiteit’, meent Van Hoffen.
Dan de hamvraag: is klimop een parasiterend organisme dat bomen uiteindelijk de das omdoet? ‘Absoluut niet’, zegt Van Hoffen stellig. ‘De klimop heeft in de boom alleen hechtworteltjes die hem steun bieden om hogerop te komen. Hij snoert de boom niet in – zoals de kleine kamperfoelie, die wel om takken kronkelt – en ontneemt de boom ook geen voedingsstoffen. Hedera heeft gewoon zijn eigen wortelstelsel in de grond, aan de voet van de boom.’ Van Hoffen verwacht daarbij geen concurrentie met de wortels van zijn gastheer. ‘Boomwortels groeien vaak onder de hele kroonprojectie en dieper, waardoor ze een veel groter oppervlak beslaan.’
Toch heeft iedereen ze wel eens gezien: bomen die van top tot teen bedekt zijn met klimop, waardoor de plant kostbaar zonlicht lijkt af te vangen. Dat kan toch niet goed zijn? ‘Soms zie je inderdaad oude bomen die overgroeid raken. Die bomen groeien weliswaar iets minder hard, maar ze kunnen wel 25 jaar zo blijven staan. En het komt ook echt weinig voor: meestal klimt Hedera tot op de dikke takken waardoor ook lichtconcurrentie verwaarloosbaar klein blijft.’
Traditioneel adviseerde men om bomen voor de uitvoer van een goede veiligheidsinspectie vrij te houden van klimop, maar tegenwoordig pleiten ook de boomverzorgers om klimop te laten zitten. Een visuele zomerinspectie is genoeg. Zijn er dan helemaal geen nadelen?
‘Jawel’, geeft Van Hoffen toe. ‘Boomsoorten met zacht hout kunnen last hebben van het gewicht of zelfs plat gaan, zoals wilg, vlier of berk. Gelukkig komt klimop vooral op zandgronden voor, waar veel hardhoutsoorten groeien, zoals eik en beuk. Die kunnen de klimop makkelijk aan. Kortom, kom in actie als je denkt dat klimop een gevaar oplevert omdat hij in je tuin op een zachte houtsoort groeit. En anders moet je hem gewoon lekker laten gaan!’
Dwarse vragen van leerlingen?
Mail uw vragen naar redactie@bionieuws.nl.
Download hier onzin
Nog geen opmerkingen