Alle artikelen van Arjen Dijkgraaf – Pagina 24
-
Nieuws
RNA voorspelt vroeggeboorte
RNA-fragmenten in het bloed van een aanstaande moeder voorspellen wanneer de baby komt, ook als dat veel te vroeg is. En zo’n analyse is veel goedkoper dan een echo, stellen Stanford-onderzoeker Stephen Quake en zijn Deense collega Mads Melbye. In Science tekenen ze er wel meteen bij aan dat ze ...
-
Opinie & Columns
Primeurs
Met fundamenteel wetenschappelijk onderzoek de pagina’s een, twee en drie van een sensatiekrant vullen? Het kán. De Maastrichtse hoogleraar Clemens van Blitterswijk slaagde erin door de Telegraaf de exclusieve wereldprimeur te beloven van zijn jongste Nature-publicatie, die laat zien hoe twee types stamcellen de eerste ontwikkelingsstadia van een muizenembryo in ...
-
Nieuws
Tips, juni 2018
Speciaal voor de maakindustrie hebben het Nederlandse ministerie van Economische Zaken en de brancheclubs Metaalunie en FME een grondstoffenscanner laten maken, op basis van data uit de koker van onderzoeksinstelling TNO. De grondstoffenscanner laat ondernemers ontdekken of hun producten kritische grondstoffen bevatten, zoals zeldzame aardmetalen, en geeft aan uit welke ...
-
Nieuws
Gefotoshopte schoonheid
True Beauty laat zien hoe de kunst voldoende heeft aan de buitenkant van de wetenschap. Voor Stephen Hawking was wetenschap ook kunst’, concludeerde de hoofdredactie van het dagblad NRC bij het overlijden van de man die ‘de pure, fundamentele wetenschap voor het voetlicht wist te houden’. Het Stedelijk Museum Breda ...
-
Verdieping
Personalia, juni 2018
De Royal Society of Chemistry heeft de Supramolecular Chemistry Award 2018 toegekend aan Sijbren Otto, hoogleraar systeemchemie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Otto krijgt deze onderscheiding onder meer voor zijn onderzoek naar chemische evolutie, waarbij stapelende moleculen hun eigen productie katalyseren. De prijs omvat een medaille, £ 2.000, een uitnodiging voor ...
-
Nieuws
Matglas vangt tumorcellen
Van het matte randje van microscoopglaasjes kun je een uitstekend vangnetje maken voor tumorcellen in een bloedmonster. En die kun je dan meteen bekijken ook, schrijven Chinese onderzoekers in ACS Applied Materials & Interfaces. Dat frosted randje is gezandstraald om er op te kunnen schrijven. Maar de putjes in het ...
-
Nieuws
Telomerase in close-up
Met cryo-elektronenmicroscopie is voor het eerst een telomerase op heterdaad betrapt terwijl het bezig was DNA te verlengen. Zo wordt een stuk duidelijker hoe dat enzymcomplex werkt, schreven Juli Feigon en collega’s van de UCLA onlangs in Cell. Het zou nieuwe doelwitten voor chemotherapie kunnen opleveren. Zoals bekend verlengen telomerases ...
-
Nieuws
Kalk wordt perovskiet
In Amsterdam is een methode ontwikkeld om biomineralen om te zetten in een perovskiet. Zo kun je een zonnecel maken in de vorm van een zee-egelskelet, claimen Wim Noorduin en collega’s van het FOM-instituut Amolf in Nature Chemistry. Zulke biomineralen bestaan voornamelijk uit calciumcarbonaat (CaCO3). Het voor zonnecellen gebruikte perovskiet ...
-
Nieuws
Kort nieuws, juli 2018
Op de nieuwe campus Metalot in Budel, bij Eindhoven, verrijst na de zomer een proefinstallatie voor het verstoken van ijzerpoeder in plaats van steenkool. Het gevormde ijzeroxide kun je elders regenereren door elektrolyse met ‘groene’ stroom. Het overall-rendement komt niet boven de 23% uit, maar ijzer is als energie-opslagmedium wel ...
-
Nieuws
Kunstmest voor fijnproevers
Om onkruid te weren moet je je gewassen genetisch zó modificeren dat ze als enigen een afwijkend type kunstmest lusten. Werkt veel beter dan landbouwgif, beloven Keerti Rathore en collega’s van Texas A&M University. In PNAS beschrijven ze katoenplanten waarin ze een fosfietdehydrogenase-gen (ptxD) hebben gemonteerd, afkomstig uit de bacterie ...
-
Nieuws
Organici vervolmaken enzym
Ook zonder aan de aminozuurvolgorde te komen, kun je een enzym verbeteren. Posttranslationeel modificeren kunnen chemici immers ook, willen Jürgen Seibel en collega’s van de Julius-Maximilians-Universität Würzburg maar zeggen. In het tijdschrift Chemical Science laten ze zien hoe je een levansucrase (SacB) uit Bacillus megaterium kunt omtoveren tot een toegewijde ...
-
Nieuws
Het gen dat onze schedels vult
Het verschil tussen mensen- en apenhersenen heet NOTCH2NL. Het bezit van deze genfamilie, die de groei van stamcellen in de hersenschors stimuleert, is een typisch menselijk trekje. Dat blijkt uit twee publicaties (hier en hier) in het tijdschrift Cell: een van de groep van de Leuvense vorser Pierre Vanderhaeghen en ...
-
Nieuws
Bloeddrukverlager tegen griep
Een calciumkanaal blijkt het langgezochte aanhechtingspunt voor influenzavirussen. Mogelijk kun je griep dus te lijf met bepaalde middelen tegen hoge bloeddruk, schrijven Japanse onderzoekers in Cell Host & Microbe. Bekend was al dat het hemagglutinine-eiwit van zo’n virus zich bindt aan siaalzuur. Die suiker moest deel uitmaken van de glycosylering ...
-
Nieuws
Verwaterde zelfassemblage
Zelfs een miniem spoortje water kan de zelfassemblage van moleculen in een ‘watervrij’ oplosmiddel al verstoren. Mogelijk zijn talloze experimenten op dit gebied verpest doordat er geen deksel op de pot zat, suggereren Nathan van Zee, Bert Meijer en collega’s van de TU Eindhoven in Nature. Zelf brengen ze het ...
-
Nieuws
Microscoop onder de microscoop
Dankzij een plaatje met nanogaatjes kun je optische microscopen nu tot op de nanometer nauwkeurig kalibreren. Zo voorkom je dat je nog langer wordt gefopt door fabricagefoutjes in je lenzen, stellen onderzoekers van het National Institute of Standards and Technology (NIST) in een artikel dat een dezer ...
-
Nieuws
Magnetisch ruthenium
Ruthenium is het vierde element dat bij kamertemperatuur ferromagnetisch kan zijn. Mits je de atomen in een onnatuurlijke kristalstructuur weet te dwingen, schrijven Patrick Quarterman, Jian-Ping Wang en collega’s van de University of Minnesota in Nature Communications. De benodigde tetragonale Ru-kristallen bestonden tot nu toe alleen in theorie. Ze zijn ...
-
Nieuws
Hoe ionen water dwarszitten
In Amsterdam is een nieuwe methode bedacht om het aantal watermoleculen te bepalen, dat rond een opgelost ion zit. Met dank aan het verschil tussen gewoon en zwaar water, schrijven UvA-onderzoeker Sander Woutersen en AMOLF-groepsleider Huib Bakker in Physical Review Letters. Die watermoleculen zijn dipolen. Het lokale elektrische veld van ...
-
Nieuws
Hoe een muis een vos aanvoelt
Muizen hebben hun instinctieve angst voor roofdierengeur te danken aan hetzelfde ionkanaal dat waarschuwt voor irriterende chemicaliën. Hun traditionele reukzin hebben ze er niet voor nodig, schrijven Chinese en Japanse onderzoekers in Nature Communications. Het ionkanaal in kwestie heet Trpa1, wat staat voor transient receptor potential ankyrin 1. Het komt ...
-
Nieuws
Nanotech redt schilderkunst
Met een cocktail van nanocellulose en silica-nanodeeltjes kun je degraderend canvas van oude schilderijen zijn mechanische sterkte teruggeven. Het werkt beter dan er een tweede laag linnen achter plakken, suggereert een Zweedse publicatie in ACS Applied Nanomaterials. Dat canvas of ‘schilderslinnen’ bestaat uit vlas-, hennep- en/of katoenvezels (cellulosevezels, dus) die ...
-
Nieuws
Biosensor in een pil
Science introduceert een pil die bacteriën gebruikt als biosensor om je ingewanden door te meten. Het eerste prototype detecteert maagbloedingen, melden Timothy Lu en collega’s van het MIT. De officiële naam is ingestible micro-bio-electronic device (IMBED). Een persbericht spreekt van ‘bacteriën op een chip’ maar voor mensen met een lab-achtergrond ...